I. Proloq: Göz Yaşının Dadı Duzdursa, Niyə Sudan Qiymətlidir?
Qara torpağın ortasında balaca bir uşaq diz çöküb. Əlində qaşıq yoxdur, qaba tökülmüş bir damla sıyıqdan dad almağa çalışır.
Səssizdir. Amma əslində çox səsli bir acıdır bu.
Qulaqlar eşitmir, çünki məsafə çoxdur.
Amma sual budur: Afrika uşaqlarının ac səsi Qərbə niyə çatmır?
II. Afrika – Eşidilməyən Qitə
Afrika sanki iki dünyadır:
-
Bir tərəfdə zəngin torpaqlar, təbii ehtiyatlar.
-
Digər tərəfdə aclıq, xəstəlik və susqun körpələr.
BMT-nin 2024-cü il məlumatına görə:
-
Hər gün 15 min uşaq aclıq səbəbindən ölür.
-
45 milyondan çox uşaq qida çatışmazlığı ilə üz-üzədir.
-
30-dan çox ölkədə uşaq hüquqları faktiki mövcud deyil.
Amma dünya hələ də hərbi müqavilələrə daha çox diqqət ayırır, nəinki uşaq həyatlarına.
III. Sudan Səsli Acılıq
Suyun səsi var – axar, damcılar, sel...
Amma ac bir uşağın səsi çox vaxt eşidilmir.
-
O bağırmaz, çünki enerjisi yoxdur.
-
O ağlamaz, çünki göz yaşı yoxdur.
-
O danışmaz, çünki dilində yemək yox, səssiz dua var.
Bu səs statistika deyil – vicdanın sınağıdır.
IV. Ac Uşağın Portreti
Kamerun, Somali, Sudan, Çad, Malavi... hər ölkədə bir uşaq portreti var:
-
Gözləri günəşi deyil, ərzaq qutularını izləyir.
-
Oynamaq əvəzinə, düşərgədə növbə tutur.
-
Oxumaq əvəzinə, su daşıyır.
-
Gələcəkdən danışanda səssiz qalır.
Bu uşaqların uşaq olmayan uşaqlığı – ən böyük insanlıq faciəsidir.
V. Qərb Haradadır?
Əgər internetdə bir məşhurun paltarı milyonlarla izlənirsə,
niyə bir uşaqın ölümü aşağı scroll olunur?
Qərb nə edir?
-
Yardım fondları var, bəli.
-
Qida proqramları da var.
-
Amma məsələ yardım deyil – məsələ sistemdir.
Neokolonial sistem, Afrikanı daxili olaraq qurutdu, xarici olaraq isə şirinləşdirilmiş kampaniyalarla ört-basdır edir.
VI. Ac Səslərin Qarşısını Alan Divarlar
Qərb eşitmir, çünki:
-
Media yönəldilmişdir.
Afrika yalnız böhranla xatırlanır. -
Siyasi maraqlar fərqlidir.
Uşaq həyatı neft müqaviləsindən ucuz sayılır. -
Mədəni məsafə uzundur.
Uşaq səsi “bizdən deyil” kimi görünür.
Beləcə, səssizliyin divarı çəkilir – o tərəfdə aclıq, bu tərəfdə ekran.
VII. Uşaq Uğrunda Savaşmaq – Simvol Yox, Sistem Lazımdır
Reallıq budur:
-
Simvolik yardım kampaniyaları bəzən vicdanın kosmetikasıdır.
-
Sərhəd tanımayan həkimlər, BMT proqramları faydalıdır, amma yetərli deyil.
Nə lazımdır?
-
Afrika daxilində kənd təsərrüfatı inqilabı
-
Bilik və infrastruktur dəstəyi
-
Qərbin resurs istismarı yox, tərəfdaşlığı
-
Yerli təşəbbüslərin qorunması, yox edilməməsi
VIII. Azərbaycan və Afrikaya Baxış
Azərbaycan da beynəlxalq yardım proqramlarında iştirak edir.
Lakin ictimai şüurda bu məsələlərə maraq zəifdir.
Təkliflər:
-
Məktəblərdə “Qlobal Ədalət” dərsləri
-
Medianın Afrikaya obyektiv yanaşması
-
Gənclərin Afrika könüllülük proqramlarında iştirakı
Çünki uşaq acdırsa, dünya tox deyil.
IX. Bir Səssizliyin Şəklini Çəksək…
Sual: Ac uşağın səsi necə çəkilir?
-
Kadrda yemək yoxdur.
-
Gülümsəmə yoxdur.
-
Sadəcə baxış var.
O baxış dünyanın vicdanını yoxlayır.
Bunu fotoqraf deyil, hər birimizin içindəki insan çəkə bilər.
X. Epilog: Qara Qitənin Rəngli Ruhları
Afrika qara deyil.
Orada:
-
Qəhqəhə də var,
-
Ümid də var,
-
Mübarizə də var.
Amma bu səsi eşitmək üçün vicdanla qulaq asmaq lazımdır.
Sonda Oxucuya Sual:
Səncə, ac bir uşağın səsi daha yüksək eşidilməlidir, yoxsa sudan da sakit qala bilər?
Sənin reaksiyan bu səssizliyin səsini artıra bilər. Fikirlərini paylaş – SHEFEQ.COM dinləyir.
Bir səs də sən ol! – Rəyini yaz
Bu məqalə sənə nə düşündürdü?
Ac uşağın səsini sən eşidirsənmi?
Afrikada ac qalan bir uşaq haqqında düşünmək sənə nə hiss etdirir?
Səncə, biz bu səssizliyə necə son verə bilərik?
Rəyini yaz – bəlkə sənin səsin bir körpəyə ümid olar.
SHEFEQ.COM səni dinləyir – susma, yaz.