Giriş
Güzgü qadının ən səssiz şahididir. O, hər gün eyni yerdə dayanır və dəyişən bir üzü, solan bir baxışı, azalan bir parıltını izləyir. Qocalıq qadının üzündə başlamaz, ruhunda pıçıldayar: "Artıq əvvəlki kimi deyilsən."
Amma bu dəyişiklik – sadəcə yaşlanma, yoxsa qadının cəmiyyət tərəfindən gözəllik üzərindən ölçülməsi ilə bağlı dərin bir varlıq deformasiyasıdır? Bu məqalədə qocalığın qadın üçün təkcə bioloji yox, həm də sosial və psixoloji yük olduğu açılır.
I. Gözəllik vaxtla yox, qəbulla ölər
Qadınlar cavan olarkən iltifatla, baxışlarla, diqqətlə bəzən "sevilirlər". Amma bu sevgi çox vaxt bədənə, gəncliyə, təravətə bağlı olur. Gözəllik onların valyutasına çevrilir. Yaş keçdikcə isə o valyuta dəyər itirir və qadın özünü yox, bədənini "köhnəlmiş" hiss edir.
Bu isə sadəcə fiziki yox, ontoloji bir deformasiyadır. Qadın öz kimliyini başqalarının baxışı ilə formalaşdırırsa, aynada dəyişən sima – onun varlığını da silkələyir.
II. Qadının yaşı – niyə gizlədilir?
Niyə qadın yaşı soruşulanda susur? Çünki yaş rəqəm yox, hökmə çevrilib. "30 yaşdan sonra ailə qurulmayıbsa…", "40 yaşdan sonra qadın…", "50 yaşdan sonra iş tapmaq çətindir…" Bu tip ifadələr qadının yaşını bir limit, bir günah, bir məhdudiyyət halına gətirir.
Halbuki yaş, yalnız vaxtın izidir. Amma qadın üçün yaş – bir çox qapının qapanma siqnalıdır. Bu da qocalığın özündən çox, onun sosial damğası ilə qadını üz-üzə qoyur.
III. Yaşlandıqca yox olan qadınlar
Cəmiyyət gənc qadınları ön plana çıxarır – reklamlarda, filmlərdə, podiumlarda. Amma yaşlı qadınlar görünməz olur. Niyə?
Çünki cəmiyyət qadına yalnız gözəllik funksiyası yükləyib. O gözəllik itəndə, qadın da sanki öz sosial dəyərini itirir. Halbuki qadının təcrübəsi, zəkası, şəfqəti, anlayışı yaşla artır. Amma bu dəyərlər ikinci plana atılır, görünməz olur.
IV. Daxili güzgü – Qadının özü-özü ilə tanışlığı
Ən dərin qocalıq aynada yox, qadının daxili dialoqunda başlayır:
-
"Mən indi kiməm?"
-
"Nəyi itirdim?"
-
"Məni indi kim sevir?"
Bu suallar qadının varlıq qatında rezonans doğurur. Gənclikdə qadın özünü başqasının gözü ilə görür, yaşlandıqca isə öz gözünə möhtac qalır. Və bu baxış – ya qəbul, ya inkar gətirir.
V. Yaş almaq yox, dəyişmək
Qocalıq qorxusu çox vaxt dəyişmək qorxusudur. Qadın sadəcə bədəninin dəyişməsindən yox, özünü itirməkdən qorxur. Amma əslində qocalıq yeni bir qadının doğuluşudur – daha sakit, daha dərin, daha az gözləntili, amma daha çox anlayan bir qadın.
Bu yeni qadını qəbul etmək, onunla barışmaq, onu sevmək – qadının öz ruhuna qovuşmasıdır.
Nəticə: Qadın yaşlandıqca yox olmur, dəyişir
Qocalıq qadının varlığını məhv etməz – əgər qadın özünü sadəcə gənclik və gözəlliklə tanımırsa. Yaş almaq – həyatın özüdür, həyat isə qadına yaraşır.
Ayna dəyişir, sima dəyişir, amma baxışın dərinliyi artır. Və bəlkə də ən gözəl qadın, o baxışda yaşayan qadındır – təcrübəli, sınmış, yenidən qurulmuş.
Qocalıq – varlıq deformasiyası deyil. Qadının ikinci çiçəklənməsidir.