EMOSİONAL XƏYANƏT – XƏYANƏTDİRMİ?

Baxışlar toxunmadan yaxın ola bilər. Bəs qəlb kimə toxunur?”

Giriş: Xəyanətin görünməyən üzü

İnsan münasibətlərində ən sarsıdıcı hadisələrdən biri xəyanətdir. Amma xəyanət dedikdə çoxumuzun ağlına ilk növbədə fiziki yaxınlıq, cinsi münasibət və ya klassik "başqası ilə olmaq" mənzərəsi gəlir. Lakin son dövrlərdə psixoloqlar, münasibət təhlilçiləri və ictimai diskussiyalar yeni bir anlayış üzərində dayanmağa başlayıb: emosional xəyanət. Bu, toxunmayan, lakin hiss etdirən, görünməyən, amma yandıran bir xəyanət növüdür.

Bəs emosional xəyanət nədir? Onu fiziki xəyanətdən ayıran və ya bəlkə də birləşdirən cəhətlər hansılardır? Ən əsası isə – emosional xəyanət, xəyanət sayılırmı?

1. Emosional xəyanətin tərifi

1.1. “Sadəcə danışırıq” – sadəcəmi?

Emosional xəyanət, bir insanın münasibətdə olduğu şəxsdən başqa birinə emosional olaraq bağlanması, onu daha çox anlaması, diqqət və dəyərini ona yönəltməsi ilə baş verir. Bu, çox zaman belə ifadələrlə başlayır:

• "Onunla hər şeyi danışa bilirəm."

• "Məni o başa düşür."

• "Sənə deyə bilmədiklərimi ona deyirəm."

1.2. Sərhəd haradan başlayır?

Emosional xəyanət çox zaman "dostluq" pərdəsi altında gizlənir. Amma bu dostluq, həyat yoldaşından gizli saxlanmağa başlayırsa, xüsusi mesajlar, hiss paylaşımı, virtual yaxınlıq içindədirsə – artıq münasibətdə bir "üçüncü şəxs" mövcuddur. Və bu fiziki yaxınlıq olmasa belə, psixoloji bağ yaranmış olur.

2. Niyə insanlar emosional xəyanətə yönəlir?

2.1. Münasibətdə boşluq və dinlənilməmək hissi

Ən çox rast gəlinən səbəb budur: bir tərəf özünü başqası üçün görünməz, dinlənilməyən, qəbul edilməyən hiss edir. Bu zaman hər hansı bir dost, iş yoldaşı və ya tanış, həmin boşluğu doldurursa, emosional bağlar yaranır.

2.2. Təhlükəsiz zonada sevgi oyunu

Fiziki xəyanətdə risk və nəticə daha sərtdir. Emosional xəyanət isə "müqəddəs ittifaqı" pozmadan həyata keçirilən, amma eyni dərəcədə yaxınlıq gətirən bir oyundur. İnsan özünü aldatmadan, qarşı tərəfə hiss etmədən qarşılıqlı asılılıq yaranır.

2.3. Yeni emosiyalar axtarışı

Uzunmüddətli münasibətlərdə bəzən təzə hisslərə aclıq yaranır. Kimsə ilə yenidən "ilk mesaj", "ilk kompliment", "ilk paylaşım" yaşamaq – insana özünü yenidən canlı hiss etdirə bilər.

3. Emosional xəyanətin mərhələləri

3.1. Dürüst dostluq

Başlanğıcda niyyət səmimi olur. Sadəcə paylaşılan hisslər, dərdlər, zarafatlar... Amma getdikcə o dost daha çox fikir verir, anlayır, və “xüsusi” biri olur.

3.2. Gizlətmələr başlayır

Artıq partnyora danışılmayan mesajlar, yalanla örtülən görüşlər, “adını çəkmədiyin” insanlar yaranır. Gizlilik emosional xəyanətin mühüm mərhələsidir.

3.3. Qəlbin bölünməsi

Sevgi ya birinə tam aiddir, ya da heç kimə deyil. Qəlbin bölünməsi – həm qarşı tərəfə xəyanətdir, həm də öz vicdanına.

4. Emosional xəyanətin nəticələri

4.1. Güvənin sarsılması

Hərçənd fiziki yaxınlıq olmayıb, amma qarşı tərəf özünü aldadılmış hiss edir. Çünki xəyanət təkcə bədənlə deyil, qəlblə də edilir.

4.2. İlişkilərin zəifləməsi

Emosional resurslar artıq başqa birinə yönəldildiyinə görə münasibətdəki yaxınlıq, maraq, seksuallıq, empatiya tükənməyə başlayır.

4.3. Partnyorun özünü müqayisə etməsi

"Onun nəyini məndə tapmadı?", "Ona nələri deyir ki, mənə yox?" sualları başlayır. Bu, özünəinamı məhv edə bilər.

5. Psixoloji baxış: xəyanət nədir?

5.1. İnamın pozulması

Psixoloqlar üçün xəyanət – bədəndən əvvəl etibarın qırılması deməkdir. Əgər qarşı tərəfə dürüst deyilsənsə, ona qarşı gizli hisslər saxlayırsansa – bu, münasibətin kökünə zərbə vurur.

5.2. Qanun yox, dəyər məsələsi

Fiziki xəyanət hüquqi olaraq boşanma səbəbi sayıla bilər. Amma emosional xəyanət hüquqi kateqoriyaya sığmır. Bu, bir etik və mənəvi dəyər məsələsidir.

5.3. Hər münasibətin öz sərhədi

Bəzi cütlüklər üçün mesajlaşma normaldır, digərləri üçün bu sərhəddir. Əsas məsələ – bu sərhədin birlikdə müəyyən edilməsidir.

6. Emosional xəyanət bağışlanmalıdırmı?

6.1. Etiraf və peşmançılıq

Əgər emosional xəyanət etiraf olunur və qarşı tərəf bunun fərqinə varıb səmimi şəkildə dəyişmək istəyirsə – bəlkə bu münasibət daha da güclənə bilər.

6.2. Təkrar riski

Əgər həmin bağ saxlanılır, əlaqə kəsilmir və gizlilik davam edirsə – münasibətin bərpası çətin olur.

6.3. Bağışlamaq öz azadlığındır

Bağışlamaq – qarşı tərəf üçün yox, öz azadlığın və daxili sülhün üçün edilən bir addımdır.

7. Cəmiyyətdə emosional xəyanətə münasibət

7.1. “Qadın edərsə duyğusal, kişi edərsə təbiidir” stereotipi

Bu, patriarxal cəmiyyətlərin ən yanlış yanaşmalarındandır. Xəyanətin adı cinsə görə dəyişməz – emosional bağlılıq sadəcə qadınların yox, kişilərin də daxil olduğu sferadır.

7.2. Sosial mediada “məsumsuzluq”

“Like”lar, şərhlər, DM-lər – görünməyən emosional bağların başladığı ilk mərhələ ola bilər. Sosial şəbəkələr xəyanətin məsuliyyətini dumanlaşdırır, amma nəticələr real olur.

8. Emosional sadiqliyi necə qorumaq olar?

• Şəffaflıq – dostları, danışıqları, görüşləri gizlətməmək.

• İlgi – münasibət içində yenidən maraq oyatmaq.

• Paylaşım – gündəlik hissləri bir-biri ilə bölüşmək.

• Zaman – birgə zaman keçirmək, bir-birinə yer ayırmaq.

• Həssaslıq – bir-birinin emosional ehtiyaclarına diqqət etmək.

Nəticə: Sözlər bəzən toxunuşdan da yaxın olur

Emosional xəyanət – bəzən bir baxışda, bir mesajda, bir cümlədə baş verir. Bu xəyanət bədənə yox, ruha toxunur. Bəzən fiziki xəyanət unudulur, amma bir nəfərlə paylaşdığın qəlbini paylaşmaq unudulmur.

Əgər sevgi varsa – bu xəyanətə qarşı da dürüstlük, dialoq və seçim vardır.

Oxucuya sual:

Sizcə emosional xəyanət bağışlanmalıdırmı? Yoxsa o da fiziki xəyanət qədər ciddi səhvdir?

Şərhlərdə fikir bildirərək bu mövzuya siz də töhfə verin.