İnanclarımız həyatımızın ən güclü daxili mexanizmlərindəndir.
Dünyanı necə dərk etdiyimizi, özümüzə necə yanaşdığımızı, addımlarımızın istiqamətini formalaşdırırlar. Bəzən bu inanclar bizi qoruyur və inkişaf etdirir, bəzən isə fərqinə varmadan bizi məhdudlaşdırır, tormozlayır və həyat keyfiyyətimizi zədələyir.

Zəhərli inanc — insanın öz potensialını, sağlam münasibətlərini və ruhsal rahatlığını məhdudlaşdıran yanlış düşüncə nümunəsidir. Çox vaxt bu inanclar illərlə formalaşır, amma biz onların bizi içdən necə yediyini belə hiss etmirik.

Aşağıda daha xoşbəxt, daha sağlam və daha bütöv bir insan ola bilmək üçün buraxmalı olduğumuz 7 ən zərərli inanc yer alıb.

1. “Tarix həmişə özünü təkrarlayır”

Keçmiş təcrübələrə əsaslanaraq gələcəyi proqnozlaşdırmaq insana təbii gəlir. Məlumat toplamaq və onu analiz etmək insan zəkasının ən əsas funksiyalarındandır. Amma problem ondadır ki:

 Biz məlumatı çox vaxt yanlış şərh edirik.
 Keçmişi kontekstdən çıxarıb gələcəyə tətbiq edirik.
 Yaxşı günlərin yox, həmişə pis günlərin geri qayıdacağını gözləyirik.

Xüsusilə münasibətlərdə bu zəhərli inanc özünü göstərir.
Keçmişdə yaşadığımız ağrıların yenidən təkrarlanacağı qorxusu ilə davranırıq və nəticədə özümüz yaratdığımız qorxunu özümüz də reallaşdırırıq — buna psixologiyada özünü doğruldan proqnoz deyilir.

Keçmiş gələcəyi diktə etmir — əgər ona elə etməyə icazə verməsək.

2. “Uyğunlaşmaq üçün çox fərqliyəm”

Bir çox insan özündə olan xüsusi keyfiyyətləri, istedadları, bacarıqları paylaşmaqdan çəkinir, çünki:

• “məni qəbul etməzlər”,

• “mənə gülərlər”,

• “çox fərqliyəm”,

• “heç yerə sığmıram” kimi düşüncələr onları saxlayır.

Bəlkə də keçmişdə kimsə sizi qəbul etməyib. Amma bu, yenidən qəbul olunmayacağınız demək deyil.
Bəzən insan yalnız öz yerini tapana qədər “fərqli” görünür.

Dünyada sizi gözləyən bir icma, bir insan, bir dost, bir mühit mutlq var — sadəcə, sınamağa cəsarət etmək lazımdır.

Fərqlilik — uyğunsuzluq yox, dəyərdir.

3. “Mən xoşbəxtliyə layiq deyiləm”

Bu, ən dağıdıcı zəhərli inanclardan biridir.
Bəziləri uşaq vaxtından, bəziləri keçmiş münasibətlərindən, bəziləri isə tənqidçi ailə mühitindən belə bir “dərs” götürür:

• “Mən dəyərsizəm.”

• “Məni sevmək çətindir.”

• “Mən yaxşı şeylərə layiq deyiləm.”

Bu, tamamilə yanlışdır.

İnsanın xoşbəxtliyə layiq olması üçün “mükəmməl” olmasına ehtiyac yoxdur.
Sadəcə insan olduğu üçün, ürək daşıdığı üçün, yaxşılıq edə bildiyi üçün o, xoşbəxtliyə layiqdir.

Heç bir kənar səs sizin dəyərinizi müəyyən etmir.

4. “Qısqanclıq münasibətin güclü olması deməkdir”

Bu inanc həm pop mədəniyyətin, həm sosial medianın, həm də yanlış ailə modellərinin nəticəsidir.
Qısqanclığı sevginin “dəlaləti” kimi görürlər. Amma əslində:

 Qısqanclıq ehtirasın deyil, etibarsızlığın məhsuludur.
 Qısqanclıq münasibəti gücləndirmir — çalxalayır, zəiflədir, dağıdır.
 Qısqanclığın kökü sevgidə yox, itirmək qorxusunda və aşağı özünə-dəyər hissindədir.

Qorxunu yox etmək üçün münasibəti sıxmaq deyil,
etibar qurmaq lazımdır.

5. “Tənqid həmişə şəxsi hücumdur”

Tənqidi qəbul etmək çətindir — bunu hamı bilir.
Amma burada əsas məsələ onun şəxsi hücum olub-olmadığını düzgün ayırd etməkdir.

Çox vaxt:

• qarşımızdakı insan sadəcə pis gün keçirib,

• özündə görmədiyi qüsuru bizdə tapır,

• keçmiş travmalarını bizim üzərimizə proyeksiya edir.

Tənqidi həmişə “mənə qarşı edilən hücumdur” kimi qəbul etmək insanı davamlı müdafiə vəziyyətində saxlayır və özü haqqında yanlış nəticələr çıxarmağa məcbur edir.

Bəzən tənqid — sadəcə sözün sahibinin problemidir.

6. “Zəiflik göstərmək — zəif olmaqdır”

Bu inanc insanı:

• divar arxasında yaşamağa,

• hisslərini gizlətməyə,

• yaxınlıqdan qaçmağa,

• sevgi qəbul etməməyə məcbur edir.

Həssaslıq — zəiflik deyil, cəsarətin ən yüksək formasıdır.

Qəlbini açmaq hər insanın bacaracağı bir şey deyil.
Həssas olan insan, öz gerçəkliyini göstərməyə cəsarət edən insandır.

Zəiflik deyil — gücdür.

7. “Mən təkəm”

İnsan çətinlik içində olanda ən çox yaşadığı hiss — tənha qalmaq qorxusudur.
Bəzən həqiqətən də ətrafımızda çox adam olmur. Amma çox vaxt:

 Biz düşündüyümüz qədər tək deyilik.
 Sadəcə yardım istəməyə cəsarət etmirik.
 İnsanlara müraciət etməkdən utanırıq.
 “Onsuz da heç kim kömək etməz” deyə- deyə özümüzü təcrid edirik.

Amma insan çox vaxt düşündüyündən daha çox sevilir, qiymətləndirilir və dəyər görür.

Bir dəfə əl uzatmaq bəzən bütün həyat axarını dəyişir.

Nəticə

Bu zəhərli inanclardan azad olmaq:

• ruhu yüngülləşdirir,

• düşüncəni aydınlaşdırır,

• münasibətləri sağlamlaşdırır,

• insanı öz potensialına yaxınlaşdırır,

• xoşbəxtliyi qəbul etməyə imkan verir.

Onların yerinə sağlam inanclar qurduqda insan özünə qarşı daha şəfqətli, dünyaya qarşı daha açıq və həyata qarşı daha sabit olur.

Hər biriniz daha parlaq, daha sakit, daha xoşbəxt bir gələcəyə layiqsiniz.