I. Giriş: Niyyət Yaxşıdırsa, Nəyi Yanlış Edirik?
Dünya yardım edir. Qurumlar, dövlətlər, QHT-lər. Amma sual budur: Yardım etmək həqiqətən ehtiyaclıya dəstəkdirmi, yoxsa yeni formada idarəetmə, yeni bir "yumşaq işğal" formasıdırmı?
II. Yardım Sisteminin Anatomiyası
-
BMT, USAID, DFID, UNDP, UNICEF kimi qurumlar üzərindən yardım axını
-
QHT-lər, fondlar, beynəlxalq proqramlar
-
Yardım edən "verən", alan isə daima "borclu" səviyyəsindədir
-
Yardım paketlərinin çox zamanı şərtləri var: iqtisadi, siyasi, ideoloji
III. Yeni Kolonializmin Şəkli – Gözəgörünməz Zəncirləşdirmə
-
Qərbin yardım fondları vasitəsilə yerli mədəniyyətə qarşı dolayı təzyiqlər
-
Afrika, Asiya, Latın Amerikada Qərb modeli nümunə kimi təqdim edilir
-
Yardımla bərabər dəyər ixracı aparılır
IV. Yardımda Siyasi Manipulyasiyalar
-
Yardım siyasiləşəndə: kimə, nə vaxt, nə şərtlə veriləcəyini yardım edən təyin edir
-
Şər: Haiti fəlakətində yardımların 70%-i Qərb QHT-lərinin öz personallıq təminatına xərcləndi
-
Yardım alan ölkələr suverenliklərini qismən itirir
V. Ehtiyacmı, Asılılıqmı?
-
Yardım sistemləşirsə, insanlar mənbə yox, istifadə edən olurlar
-
Kənd təsərrüfatı əvəzinə yardımla gələn şəkərli un paylanır
-
Nəticədə: iqtisadiyyatda durğunluq, cəmiyyətdə tənbəllik
VI. Humanitar Yardımda Daxili Paradokslar
-
Bəzi hallarda yardım real ehtiyaclara deyil, donorun vizionuna uyğun olur
-
Yardım gəlir, amma yerli idarəetmə yox sayılır
-
Yardım proqramları qurtardıqda cəmiyyət çökür
VII. Alternativ Yollar – Partnyorluq Esaslı Model
-
Yardım yox, bərabər ortaq tikinti modeli
-
Yerli cəmiyyətlərin bacarıqlarını artırmaq, öz resurslarına südur vermək
-
Mədəniyyətə, dəyərə, tarixə hörmət
VIII. Azərbaycandan Yanaşma
-
Azərbaycan yardım alan deyil, yardım edən ölkə rolu oynamağa başlayır
-
Türkdilli dövlətlərlə təhsil, enerji, ərzaq sahələrində mənbəpaylı partnyorluq modeli
-
Zəngilan, Cəbrayıl kimi rayonlarda beynəlxalq proqramları yerli kadrlarla həyata keçirmək lazımdır
IX. Epiloq: Yardımda Şəffaflıq, Niyyətdə Doğruluq
Yardım lazımdır, amma sual budur: yardım kimə, nə şərtlə, niyə edilir?
Yeni kolonializmi gizlətmək üçün "yardım" etiketi istifadə olunmamalıdır. Yardım insanı dirçəltməli, əsla əvəzində susdurmamalıdır.
Sonda Oxucuya Sual:
Sizcə, yardım həqiqi ehtiyacı qarşılayır, yoxsa yeni əsrlər formasında idarəetmədir?
Rəyini yaz – Shefeq.com bu sualı cavabsız buraxmır.