GİRİŞ – Səssiz, amma canlı bir söhbət
İnsan həyatının bir nöqtəsində qəlbinə yönəlmək istəyəndə, cavab axtardığında və ya sadəcə “niyə” sualı ilə qarşılaşanda bir pəncərə açılır – bu pəncərənin o tayında Quran dayanır. Bəziləri onu sadəcə oxuyur, bəziləri isə eşidir. Bu yazı Quranı oxuyan yox, onu dinləyən insanın içindən gəlir. Bu bir səyahətdir – ayələr arasında gəzinti.
I. Quran – danışan bir kitabdır, susan deyil
Quran haqqında çox deyilib – onun müqəddəsliyi, möcüzəvi quruluşu, ədəbiyyat möcüzəsi olması... Amma Quranın bir xüsusi keyfiyyəti var: O danışır.
Lakin bir şərtlə: sən onu eşitmək istəyirsənsə.
Quran səni oxuyur, sən onu deyil.
“...Hər dəfə oxuduqda başqa ayə mənə toxunurdu. Ayə eyni idi, amma mən dəyişmişdim.”
II. Ayələr – pıçıltı, fəryad, qucaq
Quranın ayələri fərqlidir:
-
Bəziləri ana kimi sarır,
-
Bəziləri ata kimi tənbeh edir,
-
Bəziləri dost kimi danışır,
-
Bəziləri həkim kimi yaraya məlhəm olur.
Məsələn, Yasin surəsi səni sakitləşdirir, sanki “Narahat olma, Rəbbin səninlədır” deyir.
Amma Zilzal surəsi sənə deyir: “Bir gün hər şey danışacaq... hətta yer belə.”
III. Zehninlə yox, ruhunla oxu – Quranın qapısı oradadır
Ayələri məntiqi ilə dərk etməyə çalışan biri Quranı tam anlamaz. Quran:
-
Zehni razı salır,
-
Amma ruha toxunur.
Məsələn, “Biz insana çətinlikdən sonra asanlıq verərik” (İnşirah, 5–6) ayəsini oxuduğunda, əgər o çətinliyi yaşayırsansa, bu ayə sənin içində danışmağa başlayır. Sanki kağızdan çıxıb, səsini eşidirsən.
IV. Ayələrdə gəzinti – hər gün bir dərə, bir ulduz
Quran 6000-dən çox ayədən ibarətdir. Bu o deməkdir ki, sanki 6000-dən çox fərqli insan, ruhi mənzərə, enerji pəncərəsi var.
Hər gün bir ayəni seç, oxu, və onu içində saxla.
Sual ver: “Bu ayə mənə nə deyir?”
Səni haradan tutur?
– Günahındanmı?
– Dualarındanmı?
– Yuxularındanmı?
Ayələr sənin hiss halına uyğun olaraq səsini dəyişir.
V. Ayələr və həyat hadisələri – görünməz bağlantılar
Quranın ən böyük möcüzələrindən biri:
“Tam da o gün, o haldaykən, o cümləni oxuyursan.”
Bu təsadüf deyil. Quran gələcəkdən danışmır, “indiki andan” danışır.
Ayə sənin əhvalına, qorxularına, sevincinə cavab verir.
Məsələn, böyük bir itki yaşamısan, Quran sənə deyir:
“Sən zənn edirsən ki, bu sənə pisdir. Halbuki Allah daha yaxşısını bilir.” (Bəqərə, 216)
VI. Ayələr bəzən səni susdurur – sən cavab verə bilmirsən
Sanki Quran sənə sual verir:
“Səni Biz yaratmadıqmı?”
“Necə olur ki, siz düşünmürsünüz?”
“Ətrafınıza baxmırsınızmı?”
Bu suallar qarşısında danışmaq istəmirsən. Səssizləşirsən.
Sanki Quran səni qəlbindən tutur və səni özünə qaytarır.
VII. Ayələrdə özünü tapmaq – Quranda gəzərkən içində addımlamaq
Ayələr arasında gəzəndə fərq edirsən ki:
-
Quranda sənin qorxuların var
-
Quranda sənin sualların var
-
Quranda sənin uşaqlığın, sevinclərin, qırılmış xəyalların var
Bu Quranın universal deyil, şəxsi danışma tərzidir.
VIII. Sən dəyişdikcə, ayələr də dəyişir
Bu Quranın sirridir. Ayə eyni ayədir. Amma sən:
-
1 il öncə oxuyanda hiss etmədiyin şeyi,
-
bu dəfə ağlayaraq oxuyursan.
Çünki Quran ölçü ilə deyil, hal ilə danışır.
Quran yaşayaraq oxunan bir kitabdır.
IX. Dua kimi oxu – hər ayə cavab istəyir
Quranı dua halında oxuyanda o, əks-səda verir.
Məsələn:
-
Sən “Bizi doğru yola yönəlt” (Fatihə) deyirsən,
-
Ayə cavab verir: “Bu kitab – müttəqilər üçün doğrudur.” (Bəqərə, 2)
Sual verirsən – cavab gəlir.
Sanki canlı, nəfəs alan bir varlıq sənə yönəlib.
X. Gecə Quranı – Ayələrin pıçıltısı
Gecə vaxtı oxunan Quranın təsiri başqadır.
Sanki səssiz dünya Quranın səsini daha da ucaldır.
Allah Quranda belə buyurur:
“Gecə vaxtı Quran oxumaq daha təsirlidir, daha aydın anlaşılır.” – (Muzzəmmil, 6)
Bu ayələr gecə qəlbi titrədən bir pıçıltıya çevrilir. Təkcə oxumaq yox – dinləmək istədiyin bir iç səsə bürünür.
XI. Quranda özünə qayıtmaq – sükutun içində aydınlıq
Quranda gəzərkən hiss edirsən ki:
-
Sən Allahdan uzaq deyilsən.
-
Sən tək deyilsən.
-
Sən unudulmamısan.
Ayə deyir:
“Mən sizə şah damarınızdan da yaxınıyam.” – (Qaf, 16)
Bu söz səni qorxutmur. Əksinə: Sənə qucaq açır.
XII. Hər ayə bir qapıdır – kimin üçünsə açılır
Quranı ilk dəfə oxuyanda bütün ayələr sənə aiddir.
Amma bəzi ayələr var ki – sanki sənin adını çəkir.
Bu qapılardan keçmək üçün:
-
Qəlbin açıq olmalıdır
-
Niyyətin dürüst olmalıdır
-
Düşüncələrin susmalıdır
Quranda danışmaq yox, dinləmək vacibdir.
NƏTİCƏ: Quranı oxuma, onunla danış
Quran sadəcə öyrədən deyil, dinləyən də bir Kitabdır.
Ayələr sadəcə cümlələr deyil, sənin həyatına toxunan canlı enerjidir.
Ayələrdə gəzərkən sən:
-
Özünü tanıyırsan
-
Allahı daha dərindən hiss edirsən
-
Həyatın “səbəb”lərini anlamağa başlayırsan
Quran mənimlə danışır – sükutla, amma açıqca.
Mən isə dinləyirəm – səssiz, amma bütün varlığımla.