Qadın dünyası
Giriş
Oxumaq – bəşərin özünü dərk etmə, dünyanı anlama və daxili aləmi zənginləşdirmə vasitəsidir. Qadınların oxu seçimləri isə yalnız şəxsi zövqü deyil, həm də cəmiyyətin, dövrün və fərdi həyat təcrübələrinin əksidir. Bəs qadınlar nəyi oxuyur? Onları hansı kitablar düşündürür, ağladır, dəyişdirir və ruhlandırır? Bu məqalədə qadınların oxu seçimlərinə müxtəlif aspektlərdən yanaşacaq, statistik, psixoloji, ictimai və bədii meyllərlə onların kitablarla olan münasibətini təhlil edəcəyik.
I. Sosial aspekt: Kitab qadın üçün nədir?
Qadın üçün kitab bəzən sığınacaq, bəzən sirdaş, bəzən isə özünü ifadə etmə formasıdır. Bir çox qadın gündəlik həyatın stressindən, sosial gözləntilərdən uzaqlaşmaq üçün kitablara üz tutur. Romanlar, bioqrafiyalar, psixoloji bələdçilər – hər biri qadının fərqli ehtiyacına cavab verir. Ailə məsuliyyəti, emosional yüklər və çoxşaxəli həyat arasında qadının kitab oxuma vərdişi həm sığınacaq, həm də daxili güc mənbəyinə çevrilir.
II. Statistik göstəricilər: Qadınlar nə qədər və nə oxuyur?
Bir sıra beynəlxalq tədqiqatlar göstərir ki, qadınlar kişilərlə müqayisədə daha çox kitab oxuyurlar. Məsələn, Pew Research Center-in ABŞ-da apardığı araşdırmaya görə, qadınların 77%-i ildə ən az bir kitab oxuyur, bu göstərici kişilər arasında 67%-dir. Qadınlar xüsusilə ədəbiyyat, psixologiya, şəxsi inkişaf, bioqrafiya və münasibətlər mövzusunda olan əsərlərə üstünlük verirlər. Azərbaycanda da bu meyl bənzərdir: sosial şəbəkələrdə qadın oxucular ədəbiyyat qruplarının və kitab müzakirələrinin əsas iştirakçısıdır.
III. Psixoloji baxış: Qadın və oxu əlaqəsi
Qadınların oxuduqları kitablar onların emosional dünyası ilə sıx bağlıdır. Qadın oxucular tez-tez özlərini hekayə qəhrəmanlarında tapırlar. Xüsusilə roman qəhrəmanları vasitəsilə öz yaşantılarını, arzularını və çatışmazlıqlarını yenidən yaşayırlar. Psixoloji romanlar, motivasiya kitabları, feminist ədəbiyyat və həyat hekayələri qadınların özlərini kəşf etməsində mühüm rol oynayır.
Eyni zamanda, qadın oxucular oxuduqlarını paylaşmağa daha açıqdır. Onlar oxuduqları kitabı dostlarına tövsiyə edir, müzakirə edir, bəzən də öz sosial media hesablarında təhlillər yazırlar. Bu da onların oxuduqları kitabla emosional bağ qurduqlarını göstərir.
IV. Ən çox oxunan janrlar və konkret kitab nümunələri
-
Roman və hekayələr:
-
Elçin, Anar, Çingiz Abdullayev kimi müəlliflərin əsərləri
-
Dünya klassiklərindən: “Anna Karenina” (Tolstoy), “Madam Bovary” (Flaubert), “Yüz ilin tənhalığı” (M. Q. Markes)
-
Müasir qadın yazıçılardan: Elif Şafak (“Aşk”), Ayfer Tunç, Kristin Hannah (“The Nightingale”)
-
-
Psixologiya və şəxsi inkişaf:
-
“Qadınlar, kişilər və münasibətlər” – John Gray
-
“Duyğusal Zəka” – Daniel Goleman
-
“Brene Brown”un kitabları (təhlükəsizlik, şəxsiyyət, həssaslıq)
-
-
Motivasiya və bioqrafiya:
-
Oprah Winfrey – “What I Know for Sure”
-
Michelle Obama – “Becoming”
-
Marie Forleo – “Everything is Figureoutable”
-
-
Feminist ədəbiyyat və qadın hüquqları:
-
Simone de Beauvoir – “İkinci cins”
-
Chimamanda Ngozi Adichie – “We Should All Be Feminists”
-
-
Dini və mənəvi kitablar: (dindən danışmamaq şərti ilə)
-
Ruhani inkişaf, meditasiya, qadın üçün dualar
-
V. Yerli qadın yazarların rolu
Azərbaycan qadın yazıçıları son illərdə oxucu auditoriyasında xüsusi yer tutur. Afaq Məsud, Nərgiz Abbaszadə, Günel Anarqızı, Ülviyyə Heydərova kimi müəlliflər qadın təfəkkürünü, hisslərini, mübarizəsini öz əsərlərində uğurla əks etdirirlər. Bu yazıçılar qadın oxucular üçün həm güzgü, həm də yol xəritəsidir.
VI. Kitabların qadın həyatına təsiri
Kitab oxuyan qadın daha geniş dünyagörüşünə, daha sağlam emosional həyat tərzinə və daha müdrik qərarvermə bacarığına sahib olur. Oxu qadını yalnız maarifləndirmir, onu daxildən dəyişir, yetişdirir. Bəzən bir kitab bir qadının həyatını dəyişdirə bilər – qərarını, seçimlərini, hətta taleyini.
Nəticə
Qadınların oxuduğu kitablar onların kimliyini, dünyaya baxışını və özlərinə olan münasibətlərini əks etdirir. Onlar oxuduqları ilə özlərini bərpa edir, formalaşdırır və yenidən doğulurlar. Hər kitab bir qadının içindəki müxtəlif “mən”ləri kəşf etməyə xidmət edir.
Bu gün qadın oxucular yalnız izləyici deyil, həm də ədəbi düşüncənin fəal iştirakçısıdır. Onlar oxuyur, düşünür, hiss edir və dəyişir. Və bu dəyişiklik, cəmiyyətin də dəyişməsinə təkan verir.
