Dr. Jan Yager – vaxt idarəetməsi ilə bağlı “çətin yol”u yaşamış sosioloq və yazardır. 20 yaşında ikən vaxtın sonsuz olduğunu düşünürdü. Lakin 23 yaşlı qardaşının uğursuz soyğun zamanı aldığı xəsarətlərdən vəfat etməsi, ona zamanın dəyərini öyrətdi. Bu faciə Dr. Yager-i vaxt idarəetməsi üzrə mütəxəssisə çevirdi. O, bu mövzuda altı kitabın müəllifidir.
Son kitabında Yager əvvəlki beş nəşrindən və 24/7 mobil texnologiyanın yaratdığı yeni çağırışlardan çıxış edərək vaxtı daha səmərəli istifadə etməyin yollarını təqdim edir.
Aşağıda onun tövsiyələrindən üç əsas yanaşma və tətbiq edilə biləcək 5 əsas sual yer alır.
1. Zaman idarəetməsini şüurlu fəaliyyətə çevirin
Əksər vaxtımız gündəlik qayğılara və başqalarının tələblərinə sərf olunur. Bu prosesdə öz prioritetlərimizi itirmək asandır. Dr. Yager yazır:
“Əgər həqiqətən irəliləmək istəyirsinizsə, hər gün şəxsi prioritetlərinizə vaxt ayırmağı öyrənməlisiniz.”
Məsələn, Anton Çexov həkim və müəllim kimi çox gərgin həyat yaşasa da, pyeslərini yazmaq üçün vaxt ayırırdı – bu da onun əbədi irsini yaratdı.
Özünüzə hər gün bu 5 sualı verin:
-
Növbəti 12 ayda işimdə nəyi həyata keçirmək istəyirəm?
-
Şəxsi həyatımda hansı nailiyyətlərə çatmaq istəyirəm?
-
Ən çox hansı münasibətlərə vaxt ayırmalıyam?
-
Yer üzündə əsas məqsədim nədir?
-
Hansı mirası geridə buraxmaq istəyirəm?
Bu sualları yatmazdan əvvəl və səhər oyanarkən özünüzə verin. Cavablar hər gün dəyişməsə də, onlar həyatınızı istiqamətləndirən daxili təsdiqlər kimi çıxış edəcək.
2. “Vaxtım çatmır” düşüncəsini dəyişin
Çox vaxt “vaxtım yoxdur” deyirik. Əslində isə günün yalnız 6–10 saatını yüksək məhsuldarlıqla istifadə edə bilirik. Özünüzdən soruşun:
“Bu günümün 6–10 saatını ən vacib prioritetlərim üçün necə sərf edirəm?”
Praktiki üsullar:
-
Qapınıza “Narahat etməyin” işarəsi qoyun.
-
Meditasiya, düşünmə və xəyal qurmaq üçün vaxt ayırın.
-
Telefonu bir müddət kənara qoyun, sakit məkan yaradın.
-
Evdə uşaqlar varsa, “görünməzlik papağı” oyunu ilə özünüzə şəxsi zaman yaradın.
Vaxtı itirmək barədə şikayətlənmək əvəzinə, onu şüurlu şəkildə prioritetlərə yönəltmək daha faydalıdır.
3. Elektron poçtunuzu idarə edin
Bir çox insan səhər oyanan kimi elektron poçtunu yoxlayır. Dr. Yager isə bunu dayandırmağı məsləhət görür.
Tövsiyələr:
-
Günün ilk saatlarını öz prioritet işinizə həsr edin.
-
Poçtunuzu yalnız əsas işinizi gördükdən sonra açın.
-
Mövzu sətirlərini vaxt elementləri ilə yazın: məsələn, “Sabah saat 12-də görüş” – bu, “Xahiş” sözündən daha təsirlidir.
-
Cavab gecikəcəkdirsə, standart cümlədən istifadə edin: “Mesajınız üçün təşəkkür edirəm. Vaxt imkan verdikcə cavab verəcəyəm.”
-
Vacib məktubları əvvəlcə Word və ya başqa redaktor proqramında yazın, sonra e-mailə yerləşdirin.
Nəticə
Dr. Jan Yager-in yanaşmaları sadə görünsə də, həyat keyfiyyətinə ciddi təsir göstərir.
-
Vaxt idarəetməsini şüurlu prosesə çevirmək,
-
Məhdud zaman çərçivəsində prioritetlərə fokuslanmaq,
-
Elektron poçtu idarə etməyi öyrənmək –
bunlar gündəlik həyatda həm məhsuldarlığı, həm də şəxsi məmnuniyyəti artırır.
Unutmayın: “Zaman həyatın sikkəsidir. Onu yalnız siz necə xərclənəcəyinə qərar verə bilərsiniz.” (Carl Sandburg)