Səhər tezdən bir çox yeni sahibkarın beynində eyni sual dolaşır:
“Mənim ideyam həqiqətən yaxşıdırmı?”
Bir fikrinizin “böyük” olduğunu düşünmək gözəldir, amma əgər başqaları da eyni fikirdə deyilsə — xüsusilə də bu fikrə görə pul ödəməyə hazır deyillərsə — bu “böyüklük” real nəticə verməyə bilər.
Ən çox rast gəlinən problemlərdən biri odur ki, sahibkarlar öz ideyalarına həddindən artıq emosional bağlanırlar. Bu inam bəzən motivasiya üçün faydalı olsa da, düzgün təhlil aparılmadıqda böyük maliyyə itkilərinə səbəb ola bilər.
Reallıqdan Dərs: Magic Johnson nümunəsi
Basketbol əfsanəsi Magic Johnson təkcə idmanda deyil, biznesdə də uğurlu olub. O, təqaüdə çıxdıqdan sonra Starbucks və kino zəncirləri kimi şirkətlərlə əməkdaşlıq edərək, çoxları üçün “kiçik” görünən bazarlarda böyük uğur qazanıb.
Lakin onun da uğursuz təcrübələri olub. Öz geyim mağazası şəbəkəsini açanda, Magic etiraf edir:
“Bizim ilk mağazamız uğur qazanmadı. Əsas səbəb isə budur ki, baş alıcımız müştərilərin istəyinə yox, öz zövqünə uyğun paltar sifariş edirdi.”
Yəni Magic öz müştərisini tanımamışdı.
Bu, hər sahibkarın öyrənməli olduğu dərsdir: fikrini deyil, bazarı sınaqdan keçir.
Fikrinizin bazarda işləyib-işləməyəcəyini necə öyrənmək olar
Yeni bir məhsul və ya ideyanın bazara uyğun olub-olmadığını müəyyənləşdirmək üçün iki əsas mərhələ var:
1. Araşdırma aparın
İlk addım — mövcud məlumatı toplamaq və öyrənməkdir.
-
İdeyanızın aid olduğu sahə üzrə kitab və jurnallar oxuyun.
-
Mövcud trendləri və bazar ölçüsünü araşdırın.
-
Ticarət birliklərinin hesabatlarına və kommersiya nəşrlərinə baxın.
-
Google-da ideyanızla bağlı şirkətləri və məhsulları axtarın.
-
Əgər imkan varsa, bir neçə ay həmin sahədə fəaliyyət göstərən şirkətdə təcrübə keçin.
Bu təcrübə sizə həm işin mahiyyətini, həm də real xərcləri və riskləri daha aydın göstərəcək.
Bu araşdırmalar sizin biznes planınızın təməli olacaq və gələcəkdə investorlarla danışarkən real rəqəmlərlə danışmağınıza imkan yaradacaq.
2. Rəylər toplayın
İkinci mərhələ — ideyanız haqqında başqalarının fikrini öyrənməkdir.
Bunu etmək üçün aşağıdakı üsullardan istifadə edin:
1. Doğrudan soruşun
Fikirlərinə güvəndiyiniz insanlarla danışın: dostlar, ailə üzvləri, həmkarlar, müəllimlər, hətta tanımadığınız peşəkarlar.
Onlardan dürüst rəy istəyin — çünki real tənqidlər sizin ən dəyərli məlumat mənbəyiniz olacaq.
2. Məxfilik müqaviləsi (NDA) hazırlayın
İdeyanızı başqaları ilə paylaşarkən qorumaq üçün sadə məxfilik razılaşması imzalayın. Bu sənəd fikirlərinizin hüquqi baxımdan sizə məxsus olduğunu təsdiqləyir.
3. Rəqiblərlə danışın
Başqa şəhərlərdəki eyni sahədə fəaliyyət göstərən sahibkarlarla görüşün. Onlara bənzər məhsulları və xidmətləri barədə suallar verin:
-
Müştərilər nədən razıdır?
-
Hansı səhvləri siz təkrarlamamalısınız?
-
Onların xərcləri və çətinlikləri nələr olub?
Rəqiblər çox vaxt düşündüyünüzdən daha açıq olur — xüsusilə siz onlarla birbaşa rəqabətdə deyilsinizsə.
4. Fokus qrup yaradın
Bu, müstəqil insanların bir araya gələrək məhsul və ya ideya haqqında rəy bildirdiyi kiçik qrupdur.
Əgər rəsmi fokus qrupu təşkil etmək çətindirsə, onlayn forumlar, Facebook qrupları və sosial media müzakirələri ilə də bunu asanlıqla həyata keçirə bilərsiniz.
5. Rəyləri qiymətləndirin
Bəziləri ideyanızı bəyənəcək, bəziləri yox. Amma hər bir fikir dəyərlidir.
Əgər çoxu dəstəkləyirsə — bu, yaxşı siqnaldır.
Əgər tənqid edirlərsə, bu da əladır — çünki siz vaxtınızı və pulunuzu itirmədən zəif tərəfləri indi görə bilirsiniz.
Son Addım: Real maliyyə mənzərəsini anlayın
Topladığınız məlumatları təhlil etdikdən sonra, biznesə başlamaq üçün xərclərinizi və riskləri hesablamaq lazımdır.
Unutmayın, iş həmişə daha uzun çəkir və daha baha başa gəlir, nəinki ilk planlaşdırdığınız kimi.
Nəticə
Əgər vaxt ayırıb insanların nə istədiyini və bunu onlara necə verəcəyinizi öyrənsəniz,
sizin nəticəniz də Magic Johnson qədər sehrli ola bilər.
Uğurlu sahibkar olmaq üçün ən vacib qayda sadədir:
Təxmin etmə — araşdır!