Şəfqət gücdür – Emosional zəkanın qadın tərifi

Giriş: Güc nədir? Qaldırmaq yoxsa qucaqlamaq?

Tarix boyu "güc" anlayışı daha çox fiziki qüvvə, hakimiyyət, sərtlik və idarəetmə ilə eyniləşdirilib. Qılınc tutan əllər, sərt baxışlar, sarsılmaz iradələr "güclü" adlandırılıb. Amma bu baxış bir şeyi gözdən qaçırıb: yumşaqlığın içində gizlənən sarsılmaz qüvvəni – şəfqəti.

Xüsusilə qadınlar haqqında danışarkən, onların həssaslığı, duyğusallığı bəzən zəiflik kimi dəyərləndirilir. Halbuki bu emosional zəka, yəni başqasının hisslərini anlama və qarşılıqlı münasibət qurma qabiliyyəti, həm qadınların, həm də insanlığın ən böyük güclərindən biridir.

Bu məqalədə “şəfqət” anlayışını güc prizmasından, qadının emosional zəka potensialı baxımından araşdıracağıq. Sualımız sadədir: şəfqət zəiflikdirmi, yoxsa görünməyən gücün ən yüksək formasıdır?

1. Şəfqətin mahiyyəti – Anlamaq, dinləmək, toxunmaq

Şəfqət yalnız kimsəyə yazığınız gəldiyi zaman baş verən bir hiss deyil. O, aktiv, canlı, seçilmiş bir haldır. Şəfqət bir baxışdır – sən qarşıdakının ağrısını görür, onu danlamadan, dəyişdirmədən, sadəcə var olduğunu qəbul edərək yanında olursan.

Qadınların sosial və bioloji rolları onları empatiya və şəfqət mövzusunda daha aktiv etmişdir. Ana olan qadın körpəsinin dilini bilmədən onu başa düşür. Bu, yalnız ana instinkti deyil – bu, emosional zəkanın təbii bir parıltısıdır.

Emosional zəka, ilk dəfə Daniel Goleman tərəfindən tanımlandıqda, “başqasının emosiyalarını anlama və öz emosiyalarını idarə etmə bacarığı” kimi qəbul edilmişdi. Şəfqət isə bu zəkanın əsas damarlarından biridir.

2. Qadının gücü: Emosiyaları oxumaq və yönəltmək

Bir otağa daxil olan qadın bəzən söz deyilmədən belə gərginliyi, sevincin saxtalığını, göz yaşının dərinliyini hiss edə bilir. Bu yalnız instinkt deyil – bu, emosional məlumatları oxuma və şərh etmə bacarığıdır.

Məsələn, bir qadın ailə mühitində emosional termometr rolunu oynaya bilər. O, ailədə kim narahatdır, kimə toxunmaq olmaz, kimə mehribanlıq lazımdır – bunları sözsüz sezə bilir.

Bu, idarə etmək deyil. Bu, enerji balansı saxlamaqdır. Və bu bir gücdür. Hər hansı bir rəhbərin və ya liderin emosional zəka olmadan uğur qazanması mümkün deyil. Bu sahədə qadınların təbii üstünlüyü şəfqətin güc kimi istifadə edildiyi ən gözəl nümunədir.

3. Sakit qadınların sarsıdıcı gücü

Tarix boyu qadınlar çox zaman "sakit qal" tərbiyəsi ilə böyüdülüblər. Amma bu sakitlik bəzən bir iç hüzuru, bəzən isə emosiyaların saxlanılması ilə doludur. Bu sakitliyin içində bir müşahidə gücü var.

Qadınlar bu müşahidə gücündən istifadə edərək ailə problemlərini həll edə, dostluqları qoruya, uşaqlarının emosional inkişafını yönəldə bilir. Bu emosional liderlikdir.

Məsələn, psixologiyada "ayna neyronlar" adlanan bir anlayış var – bir insan qarşısındakının hissini təqlid etməyə başlayır. Qadınlar çox zaman ailədə “ayna” rolunu oynayır – onlar sevgi və sakitlik yaydıqca ətrafdakı insanlar da buna uyğunlaşır.

4. Şəfqətin səhv anlaşılması: “Çox yaxşısansa, istifadə olunarsan”

Qadınlar bəzən şəfqətli olduqları üçün “sadəlövh”, “zəif”, “alət” kimi qəbul edilirlər. Halbuki bu yanaşma şəfqəti zəiflik kimi görən səhv bir baxışın nəticəsidir.

Şəfqət – sərhədlərlə olan gücdür. Özünü fədakarcasına vermək yox, qarşı tərəfi anlayaraq, amma öz dəyərini unutmadan davranmaqdır. Gerçək şəfqət özünü itirmək deyil, özünlə başqasını bərabər dəyərli hesab etməkdir.

Bu fərqi anlayan qadın nə zaman “hə” deməli, nə zaman “yox” deməli olduğunu bilir. O, qırılmadan yumşaq, alçalmadan anlayışlı ola bilir. Və bu, həqiqi liderlikdir.

5. Analıq – şəfqətin ən yüksək məktəbi

Qadın şəfqətini ən açıq şəkildə analıqda göstərir. Körpə ağlayır, dili yoxdur, izahı yoxdur – amma ana bilir. Ona görə yox ki, oxuyub, öyrənib. Ona görə ki, onun qəlbi açıqdır.

Bu qəlb açıq olma halı – yəni başqasının ehtiyacını öz ehtiyacın kimi hiss etmək – şəfqətin zirvəsidir. Hətta dini mənbələrdə analıq rütbəsinin cənnətlə eyni səviyyədə tutulması da bu hissin müqəddəsliyini göstərir.

Bəzi qadınlar doğmasalar belə, bu analıq şəfqətinə sahib ola bilirlər: müəllim, həkim, psixoloq, dost – bu qadınların emosional verdiyi enerji analıq qədər şəfa verir.

6. Emosional zəka qadın münasibətlərində

Qadınların bir-biri ilə münasibətləri şəfqət üzərində qurulduqda, bu münasibətlər çox güclü və şəfalı olur. Qadın dostluğu yalnız əyləncə deyil – o, müalicədir.

Bir qadın dostu başqa bir qadına:
– "Səni başa düşürəm"
– "Mən də eyni hissləri keçirmişəm"
– "Tək deyilsən"

...deyəndə bu sözlərdə şəfqət var, və bu şəfqət ağrını azaldır, güvən yaradır, özünüdəyər hissini bərpa edir.

7. Psixoloji baxış: Qadınlar və EQ (emosional zəka indeksi)

Araşdırmalar göstərir ki, qadınlar emosional zəkada kişilərdən orta hesabla daha yüksək nəticə göstərirlər. Bu o demək deyil ki, kişilərdə bu bacarıq yoxdur. Sadəcə qadınların sosiallaşma və genetik proqramlanması onları duyğu tanıma, ifadə etmə və başa düşmə sahəsində daha çevik edir.

Emosional zəka komponentləri bunlardır:

• Öz emosiyalarını tanımaq

• Digərlərinin emosiyalarını anlamaq (empatiya)

• Emosiyaları idarə etmək

• Münasibətləri yönləndirmək

• Motivasiyanı qoruya bilmək

Bu komponentlər arasında şəfqət ən çətin və eyni zamanda ən təsirli olandır. Çünki şəfqət yalnız hiss etmək yox, reaksiya vermək qərarıdır.

8. Qadınlar və şəfqət əsasında liderlik

Müasir dünyada qadın liderlərin artması ilə “yumşaq liderlik” anlayışı ön plana çıxıb. Bu liderlikdə səs qaldırmaq, qorxutmaq yox, dinləmək, başa düşmək və yönləndirmək var.

Yəni bir qadın rəhbər:
– “Niyə bacarmadın?” yox,
– “Nə çatmadı? Nə kömək edə bilərəm?” deyə soruşur.

Belə yanaşma yalnız iş mühitində deyil, ailədə, məktəbdə, dostluqda da tətbiq olunanda şəfqət sadəcə duyğu deyil, idarəetmə gücünə çevrilir.

9. Şəfqət – daxili gücün xarici halı

Qadının gözəlliyi haqqında çox şey yazılıb. Amma ən böyük gözəllik onun görünməyən enerjisidir – şəfqətindən doğan gücüdür. O, otağa daxil olanda hər kəsin qəlbi sakitləşir. Onun toxunuşu güvən verir. Onun səsi rahatlıq gətirir.

Bu qadın həmişə sakit olmaya bilər. Bəzən ağlayar, bəzən qışqırar. Amma yenə də onun içindəki şəfqət onu özünə qaytarar.

10. Nəticə: Şəfqət qadınlığın zəif yox, zirvə halıdır

Zəiflik göz yaşında deyil – anlayışsızlıqdadır. Güc səsdə deyil – sükutda gizlənə bilər. Qadın bu sükutla baxıb, qulaq asaraq, toxunaraq gücünü göstərər.

Şəfqət – emosional zəkanın ən yüksək mərtəbəsidir. Və bu mərtəbədə dayana bilən qadın – dünyanın ritmini dəyişə bilər. Çünki o, insanları dəyişməyə məcbur etmir – onlara toxunaraq dəyişməyə ilham verir.

Oxucuya sual və rəy

Sizcə, qadının ən güclü tərəfi hansıdır – fiziki qüvvə, sosial rolu, yoxsa şəfqəti?
Siz hansı anlarda öz şəfqətinizi gücə çevirmisiniz? Rəy bölməsində fikirlərinizi paylaşın – paylaşdığınız bir söz bəlkə də bir qadına güc verəcək.