“Köhnə Ayaqqabılarla Qaçan Qız – Qaçqınların İsimsiz Taleləri

I. Giriş: Bir Ayaqqabının Tarixi, Bir İnsanın Həyatı

O qız qaçır. Gözlərində qorxu, ayaqlarında toz, ürəyində isə evsizliyin ağrısı. Köhnə, torpaqdan qaralmış, ucundan cırılıb çıxan ayaqqabılarla irəliləyir. Bu ayaqqabılar yalnız bir geyim əşyası deyil – o, bir taleyin izidir. Qaçqınlıq təkcə fiziki bir köç deyil, insanın adını, kimliyini və hekayəsini arxada qoymasıdır.

II. Qaçqın Nədir? Kimdir?

Qaçqın – bu söz sadə görünə bilər. Amma onun içində bir dünyanı itirmək, bir yurdu yaddan çıxarmaq, bir səsi boğmaq var.

• BMT-nin müəyyəninə görə qaçqın, müharibə, təqib, zorakılıq və ya təbii fəlakət səbəbilə ölkəsini tərk edən şəxsdir.

• Bu tərif rəsmi olsa da, hər qaçqının arxasında görünməyən bir roman var.

• Onlar yalnız torpaq yox, həm də əvvəlki kimliklərini, evlərindəki divar rəsmlərini, sabah üçün olan arzularını da itirirlər.

III. Qadın Qaçqınlar: Çiyinlərində Yük, Daxillərində Səssizlik

Qaçqın qadınlar bir evin, bir ailənin bütün dağılmışlığını daşıyır:

• Onlar ana kimi qoruyur, bacı kimi güldürməyə çalışır, qadın kimi ağlayır, amma yenə də dirənirlər.

• Yolda itirilmiş ər, arxada buraxılmış valideyn, əllərindən tutub qaçdıqları uşaq – hər biri bir ömürlük yükdür.

• Onların ayağındakı köhnə ayaqqabılar yoxsulluqdan deyil, ümidsizlik içində ümidlə addımlamaqdan xəbər verir.

IV. Uşaqlar və Qaçqın Taleyi

Qaçqın uşaqlar bəlkə də bu dünyanın ən çox danışmaq istəyib də danışa bilməyən qəhrəmanlarıdır.

• Təsəvvür edin: məktəbin yerini tanımadan məktəbdən uzaq düşmək...

• Oyuncaq əvəzinə çamurdan fiqurlar düzəltmək...

• Ad günü tortu yox, ətrafdakı səssizliklə bayram etmək...

Bu uşaqlar artıq oyuncaqlarına yox, qorxudan qucaqladıqları analarına bağlanıblar.

V. İtirilmiş İdman Ayaqqabısı, Yoxsa Həyat Arzusu?

Ayaqqabılar bu məqalədə simvoldur. Həm qaçmaq üçün, həm də ayaqda qalmaq üçün bir vasitədir.

• Qaçqın qızın ayaqqabısı cırılıb. Amma o dayanmayıb.

• Bəlkə də yıxılıb, amma yenidən qalxıb. Çünki qaçmaq onun üçün qorxmaq deyil, yaşamaqdır.

• Bir zamanlar məktəbə getdiyi ayaqqabılar indi onu bilinməyən yerlərə aparır. O ayaqqabılar keçmişi daşıyan, gələcəyini arayan bir ruhun izidir.

VI. Qaçqın Dünya: Suriyadan Qarabağa, Ukraynadan Sudana

Bugünkü dünyada qaçqınlıq planetin sükutla qışqıran reallığına çevrilib.

• 2024-cü ilə görə dünyada 114 milyondan çox insan qaçqındır.

• Bu rəqəmlər arxasında üzü görünməyən, adı bilinməyən, amma ürəyi çırpınan milyonlarla insan var.

• Hər biri başqa bir ad, başqa bir tarix, başqa bir hekayə.

VII. Qaçqınların Səssiz Haqqı: Xatirələr də Mülkiyyətdir

Qaçqınlar təkcə torpağını yox, xatirələrini, adətlərini, evlərinin qoxusunu, yataqlarındakı istiliyi də itirirlər.

• Onlara bəzən sığınacaq verilir, amma qəbul olunmurlar.

• Onlara bəzən çörək verilir, amma adları çağırılmır.

• Onlara "qaçqın" deyilir, amma heç kim onlara "insan" deyib qucaq açmır.

VIII. Epiloq: Ayaqqabının Səssiz Addımları

O qız yenə də qaçır.

• Amma onun qaçışı qorxudan deyil. O haqq axtarır, ad axtarır, yer axtarır.

• Onun ayaqqabısı cırılıb, tozlanıb, amma içində bütün bir ölkənin sükutu var.

• O qız bəlkə də heç vaxt tanınmayacaq. Amma onun addımları yer üzündə insanlığın sınağını yazacaq.

 Sonda Oxucuya Sual:

Əgər o qız sən olsaydın, ayaqqabını deyil, adını qoruyardınmı? Qaçmaqla qurtula bilərikmi, yoxsa sadəcə susuruq?

Rəyini yaz – Shefeq.com sükutun içindəki addımları eşidir.