Giriş: Elmin dayandığı yerdə dua danışır
İnsan bədəni bəzən tibbin imkansız dediyini aşar. Xəstəliklər geri dönər, müalicəyə cavab verməyən hallar sağalar. Həkimlər təəccüblənər, elmi izahlar yetərsiz qalar. Bu hallarda insanlar bir cümlə deyər:
“Dua etdi və sağaldı...”
Bu yazıda biz dua ilə sağalma hallarını tibbi, psixoloji və ilahi prizmadan araşdıracaq, həm elmi faktlara, həm də real insan hekayələrinə əsaslanacağıq. Çünki dua yalnız dini ibadət deyil – şəfa verən, qırılmaz bir inancdır.
I. Dua və İnam – Beyində Başlayan Müalicə
Elm sübut edir ki, dua və ya dua etməklə bağlı inam:
-
Ağrı hissini azaldır
-
Stress hormonlarını tənzimləyir
-
İmmunitet sistemini gücləndirir
-
Sağalma prosesini sürətləndirir
Beyində nələr olur?
-
Endorfin – daxili morfin səviyyəsi artır
-
Oksitosin – bağlılıq və əminlik hissi doğurur
-
Kortizol – stress hormonu azalır
-
Parasempatik sistem aktivləşir – yəni bədən “təhlükədən çıxıb” rejiminə keçir
Dua etmək bəzən tibbi müalicədən daha çox ruhi rahatlıq verərək bədənə şəfa verir.
II. Möcüzəmi, Mexanizmdirmi? Elmi Yanaşma
“Spontan Remissiya” nədir?
Bu termin tibbdə bədxassəli xəstəliklərin səbəbsiz şəkildə yoxa çıxmasına deyilir. Tibb bunu qəbul edir, amma səbəbini izah edə bilmir.
Bəzən bu hallar dua edən insanlarda müşahidə olunur.
Harvard, Mayo Clinic və s. mərkəzlərin araşdırmaları:
-
Dua və ya meditasiya edən insanlarda qan təzyiqi, şəkər, immun sistem göstəriciləri yaxşılaşır.
-
Ən vacibi: ümidini itirməyən xəstələrdə sağalma ehtimalı yüksəlir.
Elm hələ də deyir: “Bu, təsadüf ola bilər.”
İnananlar isə deyir: “Bu, amin idi.”
III. Real Hekayələr: Sağalma Dua ilə Gələndə
Hekayə 1 – Qadın və Uşaqsızlıq
10 il boyunca övladı olmur. Müalicələr, dərmanlar nəticə vermir. Sonda hər şeyi buraxır və sadəcə dua edir.
“Qəbələdəki məscidə getdim, səhərə qədər yalvardım. Bir il sonra ana oldum.”
Həkimlər səbəb tapa bilmir. Amma qadın tapır: “Dua ilə qapı açıldı”
Hekayə 2 – Gənc və xərçəng
20 yaşlı bir gəncə ağır leykoz diaqnozu qoyulur. Cəmi 3 ay ömür deyilir. Amma o, yalnız müalicəyə yox, hər gecə dua və zikrə başlayır. 6 aydan sonra tam sağalır.
“Həkim dedi ki, bu, möcüzədir. Mən dedim ki, bu, məni qucaqlayan bir amin idi.”
Hekayə 3 – Əsgər və sinə travması
Müharibədə ağır travma almış bir əsgər – nevroloji sistemində pozğunluq var, danışa bilmir. Amma anası hər gecə ayaq üstə dua edir.
4 aydan sonra oğul danışmağa başlayır.
Həkimlər: “Yavaş sinir bərpasıdır.”
Ana: “Mənim dizlərimin səsinin cavabıdır.”
IV. İslamda Şəfa Duaları və Peyğəmbər (s.ə.s.)
Qurandan şəfa ilə bağlı ayələr:
“Qurandan möminlərə şəfa və mərhəmət olanı endiririk.” (İsra, 82)
“Mən xəstələndikdə, O, mənə şəfa verir.” (Şuəra, 80)
Peyğəmbər (s.ə.s.) dua ilə şəfa istəyərdi:
-
“Əzhibil-bə's, Rabbən-nās, işfi antaş-Şāfi.”
(Tərcüməsi: Ey insanların Rəbbi! Ağrını apar, şəfa ver, çünki şəfa yalnız Səndəndir.)
Bu duanı özü və səhabələr üçün çox oxuyardı. Və deyərdi:
“Dərman Allahdandır, şəfa Ondandır. Amma dua ruhun dərmanıdır.”
V. Dua və Placebo Effekti: İnamın Biologiyası
Placebo – insana faydalı olmayan, amma təsirli kimi verilən vasitədir. İnsan inandığı üçün təsir alır.
Dua da bəzən super-placebo rolunu oynayır – çünki:
-
Həm beyinə, həm bədənə, həm də ruh sisteminə təsir edir
-
Yalnız nəticəyə yox, ümid prosesinə də xidmət edir
Həkimlərin “psixosomatik” dediyi hallar bəzən duanın təsiri ilə izah oluna bilər. Ruh bədəni oyadır.
VI. Tibb və Dua Qarşı-qarşıya Deyil – Yanaşıdır
Bəzi insanlar düşünür: “Dua edirsənsə, həkimə getmə.”
Əksinə, İslamda bu qadağandır. Peyğəmbər (s.ə.s.) buyurur:
“Hər bir xəstəliyin bir dərmanı var. Onu axtarın.”
Amma dərmanın təsirli olması üçün:
-
Ümid olmalıdır
-
Ruh müalicəyə açıq olmalıdır
-
Bədən dua ilə əmrə tabe olmalıdır
Beləliklə, dua tibbin yardımçısıdır, rəqibi yox.
VII. Dua və Psixoloji Sağalma
Təkcə bədən yox, zehin və ruh da dua ilə sağalır:
-
Travma yaşayan insanlar dua etdikcə yaddaşda yüngülləşmə hiss edir
-
Psixoterapevtlər deyir: “Təfəkkür və dua insanı yenidən kodlaya bilər”
-
Namaz, zikr və dua beyində ruhi balansı bərpa edir
Ən gözəl təsvir:
“Dua sanki ruhun üstünə qoyulan soyuq kompresdir.”
VIII. Azərbaycanda Dua ilə Sağalma İnamı
Xalq arasında belə deyimlər var:
-
“Ananın duası daşa dəysə, onu yarar”
-
“Dua qəbul oldu, bir gecəyə sağaldı”
-
“Həkim sağaltmadı, nənənin duası aldı”
Bu, elmi olmasa da, mədəni kod və emosional gerçəklik daşıyır. İnsan inanaraq bərpa olunur.
Dua – xalq təbabətinin görünməyən dayağıdır.
IX. Sufilər və İnamla Şəfa
Sufilər deyər:
-
“Sənə xəstəlik gəlməmişdi, sən onu qəbul etdin.”
-
“Dua ilə düşüncəni təmizlə, bədən öz-özünə düzələr.”
Onlar dua etməyi bədənə işıq göndərmək kimi görürlər.
Nəfəs ilə “ya Şafi” zikrini çək, bədənin cavab versin.
Onlar üçün dua – qəbul olunmaq yox, dəyişmək prosesidir. Bu yanaşma həm ruhani, həm psixoloji təmizlik yaradır.
X. Nəticə: Dua – Görünməyən, Amma Dəyişdirən Güc
Dua bəzən xəstəliyi yox etmir. Amma:
-
Səni ona qalib edə bilər
-
Ruhunu sağalda bilər
-
Həyata baxışını dəyişdirər
-
Bədənini yeni kodla yükləyər
Tibb bunu “emosional stabillik” adlandırır. Biz isə deyirik:
“Bir gecə açılan əllər, bir ömür dəyişə bilər.”
Sonda SUAL və RƏY:
Sən dua ilə şəfa tapan birini tanıyırsan? Özün belə bir hal yaşamısanmı? Səncə bu möcüzədirmi, yoxsa ruhi enerjinin gücüdür?
Rəy bölməsində fikrini yaz. Bəlkə sənin hekayən başqa birinə də "amin" səbəbi olar.