Bir şəkil min nəfəs alar – Fotoaparatın arxasında gizlənən dünya

GİRİŞ – Anın nəfəsi

Şəkil çəkmək sadəcə düyməyə basmaq deyil.
Bu, anı saxlamaq cəhdidir.
Bir nəfəs, bir baxış, bir göz yaşı, bir gülümsəmə — fotoaparat bunları donmuş zaman şəklində bizə qaytarır.
Amma sual budur: fotoşəkildə görünən, yoxsa görünməyən daha çox şey danışır?

Bu yazıda bir şəkil çəkənin ruh halı, kamera arxasında gizlənən hisslər, fotoların zamanla necə nəfəs alması və hər kadrın arxasında gizlənən fərdi kainat haqqında danışacağıq.

I. Şəkil çəkən göz – yalnız baxmır, hiss edir

• Fotoaparat yalnız texniki cihaz deyil.

• O, bir göz uzantısıdır, bəzən qəlbin obyektivlə danışan dildəki tərcüməçisidir.

• Fotoqraf gözləri ilə baxır, amma ürəyi ilə çəkir.

Bu səbəblə eyni mənzərəni iki insan fərqli çəkər. Çünki hər baxışın içində bir dünya var.

II. Kadrda görünməyənlər – səssiz bağırışlar

• Gülən bir uşağın şəklində bəzən ağlayan bir həyat yatır.

• Göz yaşı içində çəkilmiş şəkil, əslində ümidin və gücün simvoluna çevrilə bilər.

• Kadrda görünməyənlər – arxa plandakı nəfəs, toxunuş, qorxu, sevinc — bunlar da şəkilin bir parçasıdır.

Şəkil susur, amma onu çəkən danışır.

III. Fotoaparatın yaddaşı – cihazın ruhu olurmu?

• Eyni kamera ilə çəkilən şəkillər bir-birindən fərqli duyğular yayırsa, bəlkə də o cihazda da bir yaddaş formalaşır?

• Qədim analog fotoaparatlar fiziki olaraq filmi yandırır, hər görüntü onun içində bir iz buraxır.

• Kamera illərlə ağrıları, toyları, ayrılıqları, doğumları çəkərsə, o da yorularmı?

IV. İşıq və kölgə – görünməyənin dili

• Foto sənətində işıq sadəcə aydınlıq deyil, ruh halıdır.

• Kölgə bəzən deyilməyənin pıçıldanmasıdır.

• Fotoaparat hər şeyi göstərmir – onu çəkənin hiss etdiklərini seçir.

V. Bir kadr, bir həyat

• Bəzən bir şəkil bir ailəni xilas edir – bir yaddaşı yaşadır.

• Bəzən bir foto bütün dünya üçün inqilab olur – tarixə düşür.

• “Tank adamı”, bir qaçqının gözyaşı, ağlayan körpə – bu şəkillər sadəcə görüntü deyil, min nəfəs alan səhnələrdir.

VI. Fotoaparat – sükutun sənəti

• Video danışar, şəkil susar.

• Amma bu sükut daha güclü danışır.

• Şəkil baxana imkan verir ki, öz hekayəsini yazsın.

Bir şəkil min nəfəs alar – çünki baxan hər kəs içində fərqli nəfəs alır.

VII. Portret foto – bir üz, bir dünya

• Bir insanın gözünə baxmaqla onun keçmişinə toxunursan.

• Portret sadəcə vizual yox, psixoloji təsvirdir.

• Gözlərdə gizlənən sirr, pozada dondurulan xatirə – bunlar danışılmayan hekayələrdir.

VIII. Təbiət fotoları – Yaradanın fısıltısı

• Gün batımı, bir damla su, yarpaq üzərindəki qığılcım — fotoaparatla bu anlar Tanrı ilə bir dialoqa çevrilir.

• Şəkil vasitəsilə sözsüz dua yaranır: “Bax, necə gözəldir.”

• Təbiət fotoları səssiz zikrdir.

IX. Şəkil çəkmək – ruha toxunmaq cəhdi

• Bəzən fotoqraf insanların içində görə bilmədiklərini çəkər.

• “Mən bu anı çəkdim ki, görməyənlər görsün.”

• Bu, sadəcə sənət yox, ruhi missiyadır.

X. Fotojurnalistika – bir şəkil dünyanı dəyişdirərmi?

• Bəli. Tarixdə şəkillər müharibələri dayandırıb, diqqətləri yönəldib.

• Bir şəkil insanları ağladıb, hərəkətə keçirib.

• Fotoqraf bəzən kamera ilə deyil, vicdanla çəkir.

XI. Mobil telefon və “sürətli fotoqrafiya”

• İndi hər kəs foto çəkir.

• Amma çəkdiyimiz çox, dərk etdiyimiz azdır.

• Fotoaparatla çəkilən şəkil – seçim və diqqət tələb edir.

• Telefonla çəkilən – çox zaman sadəcə paylaşmaq üçündür.

XII. Şəkil çəkənin görünməyən özü

• Fotoqraf nadir hallarda şəklə düşür.

• Amma onun ruhunun izi hər kadrda var.

• Hər çəkilişdə bir az onun özü var – bir baxış, bir nəfəs, bir sükut.

XIII. Hər şəkil bir dua ola bilər

• Uşaq gülüşü, təbiət mənzərəsi, yaşlı əllər – şəkil ruhu oyada bilər.

• Bu səbəblə şəkil çəkən, dua edən kimidir.

• O, anları saxlayaraq dünyaya iz qoyur.

XIV. Arxiv – nəfəs alan tarix

• Köhnə albomlar, analoq filmlər, kinolar – bunlar həyatın dondurulmuş anlarıdır.

• Hər şəkil, unutmamaq üçün bir nəfəsdir.

• Arxivlər – xalqın kollektiv yaddaşıdır.

XV. Sonda: Fotoaparat gözəlliyi saxlaya bilərmi?

Sual açıq qalır: bir şəkil bəs edərmi?
Bəzən bəli. O, bir ömrü xilas edə bilər.
Çünki bir şəkil min nəfəs alar, min hekayə danışar, bir ruhu oyada bilər.

Oxucuya sual:

Sən son dəfə hansı şəkilə baxıb nəfəsini tutdun?.. O nə deyirdi sənə?..

 SHEFEQ.COM-dan rəy:

Şəkil təkcə görüntü deyil – zamanda dondurulmuş hissdir.
SHEFEQ.COM olaraq inanırıq ki, hər foto bir səssiz dua, bir nəfəs, bir baxışdır.
Fotoaparatın arxasında böyük bir dünya gizlənir. Onu dərk edənlər – artıq gözləri ilə yox, qəlbi ilə görənlərdir.