“Zamanın Səssiz Yükü – Qadının Unudulan Arzuları”

1. Giriş – Susqun arzuların izində Zaman keçdikcə dəyişən təkcə illər deyil, insanın içində gömülən arzular da olur. Xüsusilə qadın üçün. Qadın – yaradılışın zərif gücü olduğu qədər, zamanla ən çox itkilər yaşayan varlıqdır. Onun arzuları bəzən başqalarının həyatına rəng qatmaq üçün susar, bəzən cəmiyyətin gözləntiləri altında əzilər, bəzən isə ailə, məsuliyyət, borc adıyla unudular. Bu məqalə zamanın içində yavaş-yavaş solub yox olan qadın arzularına bir sükutlu baxışdır.

2. Uşaqlıq arzuları – rəngli, sərhədsiz, saf Qız uşaqları hər şey olmaq istəyir: müəllim, rəssam, həkim, pilot, bəlkə də sehrbaz. Onların arzuları sərhəd tanımaz. Onlar xəyal qurmağı sevirlər, çünki hələ heç nə itirməyiblər. O arzular bir oyuncaq beşikdə yatır, bir çiyin çantasına yerləşir, bir yaz dəftərinin arasında gizlənir. Amma çox zaman o arzular böyüməyə icazə verilmir. "Qız uşağıdır, elə xəyallar qurma!", "ağlına gələnlə yaşamazlar" deyə-deyə həmin saf arzulara qadağa qoyulur.

3. Gənclik – arzularla reallığın toqquşduğu dövr Gənclik dövründə qadının arzuları daha konkret formalar alır. Sevdiyi peşə, azadlıq, təhsil, karyera, sevgi... Amma reallıq qapını döyür. Qız övladı ailənin, qohumların, cəmiyyətin gözləntilərinə uyğun yaşamalıdır. Bəzən sevdiyi fakültəyə getmir, bəzən sevdiyini seçmir, bəzən ümumiyyətlə arzularının səslənməsinə belə icazə verilmir. Və qadın ilk dəfə arzularını içində basdırmağı öyrənir.

4. Ailə və ana olmaq – arzuların təxirə salınması Qadın evlənir. Ana olur. Bu anlar müqəddəsdir, amma bu mərhələdə qadının arzuları yenidən ikinci plana keçməyə başlayır. Uşaq böyüdür, ev idarə edir, ətrafını düşünür. Arzular üçün vaxt yoxdur. Ən çox deyilən cümlə budur: “Sonra edərəm… indi vaxt deyil.” Amma çox vaxt o "sonra" gəlmir. Arzular kölgə kimi yanında gəzir, amma onlara toxunmağa, onları həyata keçirməyə güc qalmır.

5. Cəmiyyətin gözləntiləri – qadının özünü unutması Cəmiyyət qadından fədakar olmağı gözləyir. Qadın başqaları üçün yaşayır. Ana olur, övladları üçün yaşayar. Həyat yoldaşı olur, ailəsini saxlayar. İşləyirsə – həm ev, həm iş arasında parçalanar. Bütün bu rolların içində qadın təkcə arzularını yox, bəzən özünü də unudar. Güzgüdə gördüyü sima ona yad gəlir. Çünki o simada nə vaxtsa xəyal quran qız yoxdur artıq.

6. Orta yaş – oyanış, yoxsa peşmanlıq dövrü? Zaman keçir. Qadın 30-u, 40-ı keçir. Bəziləri bu yaşlarda içindəki arzuları xatırlayır, onlara sarılır, gec də olsa həyata keçirməyə çalışır. Bəziləri isə yalnızlıqda, sükutda, peşmanlıqda itirdiklərinin sayını aparır. “Əgər vaxtında edəydim…”, “Kaş ki desəydim…”, “Kaş ki getsəydim…” deyir. Amma hər qadının içində hələ də bir ümid qığılcımı var. Çünki arzular ölməz. Onlar yuxuya getmiş ola bilər, amma bir toxunuşla yenidən oyana bilər.

7. Nəticə – Arzulara qayıdış mümkündür Qadın arzularını itirəndə, ruhunun bir hissəsini itirir. Amma itən hər şey tapıla bilər. Bəzən bir kitabda, bir mahnıda, bir sözdə, bir gülüşdə arzular yenidən canlanar. Qadın özünü tapanda, arzularını da xatırlayır. Ona görə də heç bir qadın "gecdir" deməməlidir. Arzular yaş, zaman, vəziyyət tanımaz. Onlar gözləyir. Qadının yenidən onlara tərəf addımlamasını… Çünki arzular – qadının içində sağ qalmaq istəyən qız uşağının səsidir.