DÜNYA
Əgər Yer kürəsinin ürəyi varsa, o döyünən Amazon çaylarıdır…
Əgər nəfəs alırsa — bu, Amazon meşələri sayəsindədir.
Amazon meşələri nədir?
Amazon meşələri — dünyanın ən böyük tropik yağış meşəsidir.
O, Cənubi Amerikanın 9 ölkəsi boyunca uzanır və əsas hissəsi Braziliyada yerləşir.
Ərazisi nə qədər böyükdür?
-
7 milyon kvadrat kilometrdən çox ərazini əhatə edir
-
Bu, təxminən Avstraliya qitəsi qədər böyükdür!
-
Hər 5 nəfəs aldığımız havadan 1 nəfəsi bu meşələrin sayəsindədir
Niyə “yerin ağciyəri” deyilir?
Çünki Amazon:
-
Atmosferə gündə milyonlarla ton oksigen buraxır
-
Karbon qazını udaraq iqlim dəyişikliyinin qarşısını alır
-
Havanı təmizləyir, dünyanı soyudur, su dövranını təmin edir
Burada nə qədər canlı yaşayır?
Amazonda:
-
390 milyondan çox ağac
-
3 milyondan çox heyvan və bitki növü
-
10 minlərlə naməlum canlı
Bura bioloji müxtəlifliyin mərkəzidir. Hər il yeni növlər kəşf olunur.
Heyrətamiz faktlar:
-
Amazon çayı – dünyada ikinci ən uzun çaydır, amma su axınına görə birincidir
-
Amazonda bəzi yerlərə hələ insan ayağı dəyməyib
-
Yağışlar bu meşədə gündə bir neçə dəfə təkrarlana bilər
-
Bəzi Amazon qəbilələri xarici dünya ilə heç təmasda olmayıblar
-
Meşə öz mikroiqlimini özü yaradır — sanki öz “hava sisteminə” malikdir
Amazonun təhlükədə olduğunu bilirdinmi?
-
Son 50 ildə Amazonun 17%-i məhv edilib -
Hər dəqiqə futbol meydançası qədər ağac kəsilir
-
Meşənin məhv olması — iqlim dəyişikliyi, heyvan növlərinin yox olması və havanın çirklənməsi deməkdir
Amazonu qorumaq üçün nə etmək olar?
-
Kağız və ağac məhsullarına qənaət et
-
Yaşıl şirkətləri dəstəklə
-
Plastikdən uzaq dur
-
Fərqində ol, məlumat paylaş – nə qədər çox insan bilsə, bir o qədər təsirli olar
-
Təbiətə sevgi ilə yanaş – çünki bu planet bizim evimizdir
Nəticə
Amazon sadəcə bir meşə deyil — Yer kürəsinin nəfəs aldığı, canlıların yaşadığı, milyonlarla canlının səsi olan möcüzədir. Onu qorumaq təkcə ekologiya məsələsi deyil, bəşəriyyətin gələcəyi ilə bağlı məsuliyyətdir.
“Amazon yanarsa, biz də yanarıq... O nəfəs almasa, biz də ala bilmərik.”
