DÜNYA
Yer kürəsi milyardlarla insanın yaşadığı, lakin hələ də sirlərini tam açmadığı qeyri-adi bir planetdir. Aşağıda Yer kürəsi haqqında çox az adamın bildiyi 10 şok edici faktı sizinlə paylaşırıq.
1. Yer Kürəsinin Sərhədləri Davamılı Dəyişir
Yer kürəsi sabit deyil! Plitə tektonikası səbəbindən kontinental sərhədlər hər il ortalama 2-5 sm dəyişir. Bu o deməkdir ki, milyonlarla il sonra bütün qitələr yenidən birləşə bilər.
2. Yerə Hər Gün 100 Ton Kosmik Toz Düşür
Hər gün Yer kürəsinin atmosferinə kosmosdan təxminən 100 ton meteorit tozu daxil olur. Bu kiçik toz hissəcikləri planetimizin atmosferində yandıqdan sonra torpaq və suyun tərkibinə qarışır.
3. Yer Kürəsi Şirindir
Suyu dadıb duzlu bilirik, bəs Yer kürəsinin dadı nədir? Alimlər atmosferdə olan molekullara görə, Yer kürəsinin dadını şirin şəklində təsvir edir.
4. Yerə Daş Diyirlənən Süssuz Göl Vardır
Dünya üzərində daşların diyirləndiyi yerlər var! Kaliforniyada olan "Racetrack Playa" daşların iz buraxaraq hərəkət etdiyini göstərir, lakin bunu görən olmamışdır. Alimlər bunun suyun donub-eriyməsi səbəbindən baş verdiyini düşünür.
5. Antarktida Dünyanın Ən Quraq Yeri Sayılır
Antarktida buzlarla örtülsə də, Dünyanın ən quraq yeri burada, McMurdo quru vadiləridir. Burada min illərdir ki, yağış və qar yağmır!
6. Dünyanın Ən Dərin Yeri Okean deyil
Ən dərin yer Mariana çöxəyidir, lakin Yerin dərinliyində, Krubera mağarası kimi yerlər suyun altında olmayan nəfəs kəsən dərinliklər yarada bilir.
7. Yer Çox Uzun Müdətdir ki, Dünməyi Langitdir
Yer kürəsi milyard illərdir fırlanır, lakin tədricən yavaşlayır. Hər il Yerə 1,7 millisaniyəlik gəcikmə əlavə olunur.
8. Yerə Kosmosdan Baxanda Çoxlu Yaşıllıq Görünmür
Adətən planetimizi "yaşil" olaraq təsəvvür edirik, amma kosmosdan baxanda Yer daha çox mavi və qəhvəyi görünür.
9. Dünyanın Ən Qızmar Yeri Səhra deyil
Libyada olan El Azizia dünyanın ən isti yerlərindəndir. Burada istilik 58 °C-yə çata bilir. Ancaq daha isti olan yerlər lav yaylaları və vulkanik bölgələrdir.
10. Yer Planetinin çox Hissəsi Hələ Kəşf Edilməyib
Alimlər hesab edir ki, dünya okeanlarının 80%-i hələ də tam kəşf edilməyib! Belə ki, okeanların dərinlikləri insanlıq üçün Marsdan daha sirli sayılır.
Nəticə
Yer kürəsi hələ də sirli və öyrənilməsi lazım olan bir planetdir. Gündəlik həyatımızda fərq etmədiyimiz bu faktlar, planetimizin nə qədər qeyri-adi olduğunu göstərir. Hələ kəşf edilməmiş yerlər, açıqlanmayan fenomenlər və gələcəkdə öyrənəcəyimiz yeni biliklər Yer kürəsinin sirrini daha da maraqlı edir.
