Giriş: Dua – Kainatla Qovuşan Səs
İnsanın içində bir yan var ki, orada sözlər sükutla, arzular göz yaşı ilə danışır. Bu yan, bəlkə də bəşər övladının ən dərin, ən incə hissə toxunan halıdır – dua anı. Dua, dilin deyil, ruhun danışdığı andır. Dua, sadəcə istəyin ifadəsi deyil; o, insanla Yaradan arasında qurulan canlı körpüdür. Bu körpü bəzən ağrıdan çəkilər, bəzən sevincdən bərkiyər, amma həmişə ümidlə boyanır. Bu yazıda sizə ümidin təntənəsini verən, ruhu dirildən, həyatı yaşamağa səbəb olan üç möhtəşəm duanı təqdim edəcəyik.
I. YUNUS PEYĞƏMBƏRİN DUASI – ÜMİDİN DƏNLİYİNDƏ
“Lə ilahə illə əntə subhənək, inni kuntu minəz-zalimin.”
Bu dua, Qurani-Kərimdə "Ənbiya" surəsinin 87-ci ayəsində keçən, Yunus Peyğəmbərin balığın qarnında etdiyi və Allah tərəfindən qəbul olunan məşhur duadır. Görün, bir insan fiziki baxımdan harada ola bilər ki, daha ümidsiz hiss etsin özünü? Qaranlıq, tənha, dənizin dibində, balığın qarnında – həyatın bütün yolları bağlandığı an.
Bu duanın dörd dərin mənası var:
-
Tövhid etirafı – “Lə ilahə illə əntə”: Allahdan başqa tanrı yoxdur.
-
Təsbih – “Subhənək”: Sən pak və müqəddəssən, ey Rəbbim.
-
Qəbul – “İnni kuntu minəz-zalimin”: Mən özümə zülm edənlərdən oldum.
Bu dua günahını etiraf edən, acizliyini anlayan, lakin yenə də ümidini itirməyən bir qəlbin səsidir. Allah bu duanı qəbul etdi və Yunusu xilas etdi. Bunu bizlərə nümunə olaraq göstərdi.
Bugünkü insan üçün bu dua nə ifadə edir?
-
Xəstəxana palatasında tək başına gözləyən xəstə üçün,
-
Əlləri qolu bağlı, çıxış yolu görməyən borclu üçün,
-
Ürəyində dağ kimi həsrət gəzdirən ana üçün…
Bu dua, hər birimizin içindəki "balığın qarnı"ndan çıxma ümididir.
II. AYƏTÜL-KÜRSİ – QORUNMANIN DUALI QALXANI
“Allahu la ilahə illa huvəl-həyyul-qayyum…”
Ayətül-Kürsi Qurani-Kərimin ən böyük ayəsidir (Bəqərə, 255). Təkcə qorunmaq üçün deyil, ruhani sakitlik, bədən rahatlığı, ağıl təmizliyi üçün bir qalxan kimidir. İnsan həyatının ən təhlükəli anlarında – qorxu, xəstəlik, gözəgörünməz bəlalar içində – bu ayə bir sipərdir.
Ayənin strukturu və mənası:
-
Allahın Zatı və Sifətləri: Həyy (daimi canlı), Qayyum (varlığı ilə mövcud olan hər şeyin dayağı).
-
Heç bir yorğunluq Ona toxunmaz: Allah nə yuxuya, nə də yuxululuğa bənzər bir vəziyyətə düşməz.
-
Göylərin və yerin sahibi: O, hər şeyə hakımdır.
Ayətül-Kürsini hər namazdan sonra oxuyan bir kimsə Allahın qoruması altındadır. Hətta səhih hədislərdə deyilir ki, bu ayəni axşam oxuyan bir insan səhərə qədər mələklərlə qorunar.
Niyə bu ayə ümid verir?
-
Çünki bu ayədə bizi qoruyan, unutmayan, yorulmayan bir Rəbb var.
-
Biz yorulsaq da, O bizi qorumağa davam edir.
-
Biz tərk etsək də, O bizi tərk etməz.
III. İSTİĞFAR DUALARI – KEÇMİŞİ TƏMİZLƏYƏN YOL
“Əstəğfirullahəl-aziym və ətubu ileyh”
İstənilən bir insan həyatında geriyə baxanda səhvlər görər. Günahlar, peşmanlıqlar, "kaş ki..." ilə başlayan cümlələr. Amma İslam bu cümlələri bir mərhəmət qapısına çevirir: tövbə və istiğfar.
Allah Quranda buyurur:
“Ey özlərinə zülm edən qullarım! Allahın mərhəmətindən ümidinizi üzməyin. Allah bütün günahları bağışlayar.” (Zumər, 53)
Bu ayə təkcə dua deyil, qurtuluş çağırışıdır. İstənilən anda, istənilən məkanda deyiləcək “Əstəğfirullah” ilə keçmişi təmizləmək, yeni bir səhifəyə başlamaq mümkündür.
Niyə bu dua ümidvericidir?
-
Çünki keçmişin qaranlığı gələcəyin işığını söndürməz.
-
Çünki Allahın rəhməti qaranlıqdan işıq doğurar.
-
Çünki Allah, tövbə edən bəndəsini sevir – təkcə bağışlamır, sevgi ilə qarşılayır.
DUA BİR TƏBİƏT KİMİDİR – QURUYANDA GÖZ YAŞI İLƏ SULANIR
Bu üç dua – Yunusun köməyə çağırışı, Ayətül-Kürsinin qoruyucu gücü, İstiğfarın ruhu yuyan təmizliyi – insana ümid verir. Bəzən həyat bir qasırğa kimi gəlir: işsizlik, ayrılıq, xəstəlik, sıxıntı. Bu dualar isə bir hüzur səsi kimidir. Dua etmək təkcə ağızla deyil, hal ilə də olur. Bəzən bir sükut, bir iç çəkiş də duadır.
HƏR DƏRDİ BİR DUA DƏYİŞİR
Əgər ümidini itirmisənsə, bu dualar sənin üçün yeni başlanğıc ola bilər. Bəlkə də bir dua ilə açılar bütün qapılar. İnsan dəyişir, zaman dəyişir, amma Allah dəyişməz. O, dua edənləri sevir. Dua edənlə Allah arasında pərdə yoxdur – səmimi qəlbdən gələn hər nida eşidilir.
NƏTİCƏ: DUA – QURULAN ƏN GÖZƏL KÖRPÜDÜR
Dua – bir əl açmaqdır, amma bu əl göyə deyil, qəlbə uzanır. Dua – bir cümlədir, amma içində həyat yatır. Dua – bir nəfəsdir, amma bu nəfəs ilə ruh dirilir. Unutma ki, Allah “Bəndəm Mənə dua etdikdə, Mən ona cavab verərəm” (Bəqərə, 186) – deyə buyurur.
Bu üç dua – ümidsizliyin qaranlığında işıq, ağrının içində şəfa, peşmanlığın içində bağışlanma ola bilər. Yetər ki, bu dualarla qəlbini sükutla yoxla.
Oxucular üçün sual və rəy
-
Həyatınızda bu dualardan hansını daha çox dilə gətirirsiniz?
-
Sizcə dua insanın psixoloji sağlamlığına necə təsir edir?
-
Dua edərkən içdən gələn ən böyük duyğunuz nə olur?
Fikirlərinizi bizimlə bölüşün. Sizin rəyləriniz başqa oxucular üçün də ruhlandırıcı ola bilər.
İ