Giriş
Qadın dünyası, zaman-zaman küncə sıxışdırılmış, susdurulmuş, amma heç vaxt sönməmiş bir gücün tarixidir. İctimai stereotiplər, mənəvi basqılar, iqtisadi asılılıqlar qadının səsini boğmaq istəsə də, qadının daxilindəki lider ruhunu tamamilə susdura bilməyib. Bu gün dünya qadının təkrar səsini eşidir: səssiz, amma sarsıdıcı bir güc kimi. Hər qadının daxilində, gözlənmədiyi zaman ortaya çıxan, bütün çatlayışları böyük inamla birləşdirən bir lider var.
I. Sosial aspekt: Gözəgörünməz liderlik
Qadın liderliyi çox vaxt siyasi tribunalarda, idarə heyətlərində deyil, səssiz ev otaqlarında, məktəblərdə, mərhəmətli əllərdə başlayır. Ana olan qadın, bir cəmiyyətin təməlini qoyur. Bacı olan qadın, bir ailənin sünbülü olur. Qadın mərhəmətdir, amma bu mərhəmət çox zaman güclü bir liderliyə çevrilir. Günükdəlik həyatda çox qadın ailədə, işdə, cəmiyyətdə liderlik edir, amma bu liderlik formal deyil, ruhani və sosial güc kimi təzahür edir.
II. Akademik baxış: Liderlik qadın təbiətində varmı?
Tədqiqatlar göstərir ki, qadınlar empatiya, üzləşmə bacarığı, dinləmə məharəti, özü idarə etmə kimi liderlik keyfiyyətlərində daha yüksək skorlar alır. BMT və UNESCO-nun araşdırmaları qadın liderlərin daha inklüziv, humanist və davamlı idarəetmə üsullarına sahib olduqlarını göstərir. Bu o deməkdir ki, qadın liderliyi sadəcə iş gürəsində deyil, cəmiyyətin uzunmüdcətli sabitliyində çox əhəmiyyətlidir.
III. İctimai mübarizə: Səssiz səsən ucalması
Qadınlar illərcə susdular. Amma susmaq razılıq deyil. Qadınlar səssizliyini, şkayətlərini, arzularını yazıya döndürdülər, incəsənətə, təhsilə, hərəkətə dönüşdüldülər. Sözü susdurulmuş qadınlar indi şəkil çəkir, şeir yazır, icma qurur. Onlar qorxmur, çünki daxilindəki lideri tanıyıblar.
Buna görə, səssiz bir qadın gördükdə, onun səssizliyini zəiflik kimi yox, dərinlik kimi oxumaq lazımdır. Bəlkə də o qadın dərində nəsə qurur, planlayır, gözəl bir günə liderlik etməyə hazırlaşır.
IV. Tədqiqat və real nümunələr
Tarix boyu qadın liderlər az olmayıb: Həzrət Xədicə, Həzrət Fatimə, Məryəm Ana, Nəzrin Sədrəddin kimi dini liderlər, eyni zamanda təhsil, elm, siyasət, mədəniyyət sahələrində iz buraxan qadınlar. Onlar liderliyi səsgül göstərmədilər. Sadəcə etdikləri işlər, yaratdıqları dəyərlər, toxunduqları qəlblərlə öncül oldular.
Beynəlxalq miqyasda Jacinda Ardern, Angela Merkel, Malala Yusafzay kimi qadın liderlər empati, ədalət və səbrin liderlikdəki rolunu dünya miqyasında nümayəş etdirdilər.
Nəticə
Səssiz güc qadının daxilindədir. Hər qadın bir liderdir — bəzən ailəsində, bəzən icmasında, bəzən bütün cəmiyyətdə. Bu liderliyin formaya deyil, niyyətə ehtiyacı var. Qadın liderliyini anlamaq, dəyərləndirmək cəmiyyətin bütünlüynü qoruya biləcək bir addımdır.
Qadınların çiynində ucalan bu dünya, onların səssiz amma çox güclü liderliyinin bir möcüzəsidir.