Kamera söndürüləndən sonra: Aktyorların gizli həyatı

Sosial aspekt: Parıltı ilə qaranlığın arasında qalan ömürlər

Aktyor olmaq – milyonların alqışı, işıqlar, səhnə, kamera... Bəs bu işığın arxasında nə var? Hər qırmızı xalça bir xatirəni örtür, hər gülümsəmə bir yaradan danışır.
Kamera söndükdən sonra, aktyor tək qalır. Və həmin an başa düşürsən ki, aktyorun həyatı film kimidir – amma montajsız, bəzəksiz, tək və real.

Bütün dünya onu tanıyır, amma çox zaman onun kim olduğunu heç kim bilmir.
Əsl sual budur: Məşhurluq içində yaşamaq, yoxsa tənha şəkildə görünmək daha çətindir?

 Akademik aspekt: Aktyor həyatının psixologiyası və ikili varlıq

Bir çox psixoloqlar və sosioloqlar göstərir ki, ictimai fiqurlar – xüsusilə aktyorlar – “rol şəxsiyyəti” ilə “real şəxsiyyət” arasında yaşamağa məcbur qalır.

 İkili həyatın səbəbləri:

• Kamera qarşısında davamlı olaraq “başqası olmaq”

• Məşhurluq təzyiqi – daim göz önündə olmaq

• Sosial maska – real hisslərini gizlətmək məcburiyyəti

• Emosional boşalma – çəkilişlərdən sonra ruh düşkünlüyü

• Tənhalıq və inamsızlıq – real dostluq və sevginin seçilməsi çətinliyi

 Harvard Universitetinin araşdırmasına görə, aktyorlar arasında depressiya və şəxsiyyət parçalanması riski digər peşələrə nisbətən 3 dəfə çoxdur.

İctimai aspekt: Parıltıdan sonra – məşhur aktyorların gizli həyatından epizodlar

Robin Williams – Gülən üz arxasındakı səssiz ağrı

• Bütün dünyaya gülüş bəxş edən bir insanın daxilində depressiya və Parkinsonun erkən mərhələsi vardı

• "İnsanları güldürənlər çox zaman ən dərin acını yaşayır" – onun həyatının şüarı idi

Heath Ledger – Joker obrazından sonra pozulan psixika

• “Dark Knight” filmindəki Joker rolu ona Oscar gətirdi

• Amma obrazın içində çox dərin qaldı – özünü real həyatdan ayıra bilmədi

• Ölümündən sonra otağında qeydə alınmış səs faylları: "Səssizəm, amma içim qışqırır"

Marilyn Monroe – Gözəllik simvolu, amma daxildə dərin tənhalıq

• Onun parıltısı Hollivud tarixində əfsanədir

• Amma o, valideyn sevgisindən məhrum, uşaq evlərində böyüyən bir qız idi

• Həyatının son illəri təkliyə və ruhi pozuntulara bürünmüşdü

Jim Carrey – Komediya ustası, lakin depressiya ilə mübarizədə

• “Gülüş üzərindən qorxu və kədər gizlətmək bir sənətdir” – deyir

• Gündəlik yazılarında yazır: “Jim yoxdu. Mən sadəcə rol oynayıram.”

Avril Lavigne, Selena Gomez, Demi Lovato və başqaları...

– Gənc yaşda məşhurlaşan aktyorlar və musiqiçilər də erkən yaşda psixoloji yüklənmədən əziyyət çəkirlər

 Tədqiqat yönümlü aspekt: Rəqəmlər və faktlar

• Amerikan Psixologiya Assosiasiyası: məşhur aktyorlar arasında tənhalıq və identiklik böhranı 65% səviyyəsindədir

• Ən çox yayılmış diaqnozlar: depressiya, panik atak, şəxsiyyət pozuntusu, substansiya asılılığı

• Məşhurluq və tənhalıq arasında tərs mütənasiblik müşahidə olunur – nə qədər tanınırsansa, bir o qədər tək ola bilərsən

• Rollarla şəxsiyyət arasındakı sərhədin pozulması – metod aktyorluğunda (Stanislavski üsulu) bu risk daha yüksəkdir

 Tövsiyələr: Səhnədən sonra da yaşamaq üçün nə etməli?

1. Aktyorlara psixoloji dəstək proqramları təqdim olunmalıdır
   – Xüsusilə metod aktyorları üçün “roldan çıxmaq” təlimləri vacibdir

2. Məşhur insanlara insan kimi yanaşmaq vacibdir
   – Onların da hissləri, zəif anları və şəxsi sərhədləri var

3. Media və sosial şəbəkələrdə təzyiqlər azaldılmalıdır
   – Şayiə, linç, bədən təzyiqi və şəxsi həyatla bağlı xəbərlər aktorları sındıra bilər

4. Aktyorlar özlərini tanımalı, özlərini itirməməlidirlər
   – “Rol mənim içimdə yaşasın, mən rolun içində yox olum” prinsipi tərsinə çevrilməməlidir

5. Yeni aktyor nəslinə psixoloji davamlılıq təlimləri keçirilməlidir

 Son söz: Film bitir, işıqlar sönür, amma həyat davam edir

Aktyor – təkcə rol deyil, insan daşıyıcısıdır. Onu yalnız səhnədə yox, səhnə arxasında da tanımaq lazımdır.

Kamera söndürüləndə baş verənlər, bəzən filmin özündən daha real və daha acı olur.
Və bəlkə də... həqiqi aktyorluq – səhnədən kənarda yaşamaqdır.