DİLİNİZ SAĞLAMLIQ HAQQINDA NƏ DEYİR?

GİRİŞ: Dildəki sirli izlər

İnsan bədəni daim danışır, amma ən çox danışan orqan dildir. Dil yalnız sözləri ifadə etmir, bədənin daxilində baş verən proseslərin əks-sədasını daşıyır. Əsrlər boyu həkimlər xəstələrinin dillərinə baxaraq orqanların vəziyyəti, qan dövranı, həzm sistemi, vitamin çatışmazlığı və infeksiyalar haqqında ilkin məlumat əldə ediblər.

Bu yazıda dilin formasından, rəngindən, üzərindəki izlərdən və dəyişikliklərdən bədənin hansı problemləri haqqında xəbər verdiyinə dair sosial, akademik, ictimai və tədqiqat əsaslı geniş analiz təqdim olunacaq.

I. DİLİN FORMASI VƏ RƏNGİ: BƏDƏNİN GİZLİ MƏKTUBU

1.1. Normal dil necə görünür?

• Açıq çəhrayı rəng

• İncə ağ örtük

• Nə çox quru, nə də çox yaş

1.2. Solğun dil – qanazlığı?

Əgər dil açıq və solğun görünürsə, bu dəmir çatışmazlığı və ya anemiya əlaməti ola bilər.

1.3. Qırmızı və şişmiş dil – B vitaminlərinin əskikliyi

• Xüsusilə B12, fol turşusu və niasin əskikliyində rast gəlinir.

• Dildə yanma hissi və səthi parıltı müşahidə olunur.

1.4. Morumsu dil – oksigen çatışmazlığı və ya ürək-damar problemi

• Ürək çatışmazlığı və ya qan dövranında pozuntu ola bilər.

II. DİL ÜZƏRİNDƏ LƏKƏLƏR VƏ DƏYİŞİKLİKLƏRİN MƏNASI

2.1. Ağ örtüklü dil – göbələk infeksiyası və ya zəif həzm

• Candida adlanan göbələk infeksiyası ağızda çoxaldıqda ağ təbəqə yaranır.

• Həzm sistemində zəiflik, xüsusilə qəbizlik və toksin yığılması göstəricisi ola bilər.

2.2. Sarı dil – qaraciyər və ya safra problemləri

• Mədə turşuluğunun artması və ya qaraciyərin detoks funksiyasının zəifləməsi ilə bağlı ola bilər.

2.3. Qara və ya tükcülü dil – siqaret, antibiotiklər və ağız gigiyenası

• Bu vəziyyət narahatedici görünsə də, adətən müvəqqətidir və yaxşı təmizlənməmə nəticəsində yaranır.

2.4. Qırmızı nöqtələr və ya yanma – stress və autoimmun problemlər

• Bəzən psixosomatik səbəblərlə də yaranır.

III. AKADEMİK YANAŞMA: DİLİN TƏBİBİN GÖZÜNDƏ YERİ

• Tibb tarixində Çin təbabəti dil diaqnozunu xəstəlikləri təyin etmənin əsas yollarından biri kimi görür.

• Müasir təbabətdə də endokrin, hematoloji və qastroenteroloji müayinələrin ilkin mərhələsində dilə baxılır.

• 2021-ci ildə Harvard Universitetində aparılmış tədqiqatda, dilin rəngi və səthindəki dəyişikliklərin B12 çatışmazlığını 85% dəqiqliklə proqnozlaşdırdığı sübut olunmuşdur.

IV. İCTİMAİ ASPEKT: AĞIZ SAĞLAMLIĞI VƏ SOSİAL DAVRANIŞ

• Ağız qoxusu çox zaman dilin üstündə yığılan bakteriyalarla bağlıdır.

• Səhər tezdən dilin təmizlənməsi təkcə şəxsi gigiyena deyil, ətraf mühitə hörmət əlamətidir.

• Dilin sağlam görünməsi insanın ümumi təmizliyi və qayğısı haqqında təəssürat yaradır.

V. RUHANİ VƏ MƏNƏVİ BAXIŞ: DİL SADƏCƏ ƏT PARÇASI DEYİL

• İslamda və digər səmavi dinlərdə dil həm danışıq vasitəsi, həm də əxlaq və niyyətin aynası sayılır.

• “Dilinizin yalan danışmasına imkan verməyin” – Qurani-Kərim.

• Sağlam dil, həm fiziki, həm mənəvi baxımdan insanın daxilinin göstəricisidir.

VI. DİLƏ QULLUQ VƏ SAĞLAMLIĞIN QORUNMASI ÜÇÜN TÖVSİYƏLƏR

1. Hər səhər dil təmizləyici vasitə ilə (metal dil təmizləyiciləri tövsiyə olunur) dili yüngülcə qıcıqlandırmadan təmizləmək.

2. C vitamini və sinklə zəngin qidalar qəbul etmək.

3. Ağız suyu və ya təbii duzlu su ilə qarqara etmək.

4. Siqaret və spirtli içkilərdən uzaq durmaq.

5. Diş fırçalama ilə yanaşı dilin də təmizlənməsi.

VII. NƏTİCƏ: DİL – BƏDƏNİN AYNASI

Dil bəzən səssiz, bəzən yanar, bəzən örtülür... Amma daim danışır. Onu eşitmək üçün qulaq deyil, diqqət lazımdır. Dilinizin dediklərini dinləyin – bəlkə də bədəniniz sizə fısıltı ilə xəbər verir: “nə isə yolunda deyil”.

SUAL VƏ RƏY:

• Siz dilinizdə hansı dəyişiklikləri müşahidə etmisiniz?

• Heç dilin rəngi və ya toxuması səbəbilə həkimə müraciət etmisinizmi?

• Sizcə, dilə qulluq ümumi sağlamlıq üçün nə qədər vacibdir?

Fikirlərinizi bizimlə bölüşün – SHEFEQ.COM bədən dilinizi oxumağa kömək edir.