Kino dünyası
Azərbaycan kinematoqrafiyasının şah əsərlərindən biri sayılan "Babək" filmi, xalqımızın azadlıq mübarizəsinin, milli ruhunun və qəhrəmanlıq salnaməsinin ən parlaq ekran nümunələrindən biridir. 1979-cu ildə çəkilmiş bu film, böyük sərkərdə və xalq qəhrəmanı Babək Xürrəminin həyatını və onun Ərəb Xilafətinə qarşı apardığı mübarizəni əks etdirir. Tarixi vətənpərvərlik mövzusunda çəkilmiş ən mühüm ekran əsərlərindən biri olmaqla yanaşı, o dövrün sovet senzurasına baxmayaraq, milli ruhun oyanışına böyük təsir göstərmişdir.
Filmin Mövzusu və Əsas Xətt
Filmdə hadisələr IX əsrdə, Ərəb Xilafətinin Azərbaycana hökmranlıq etdiyi dövrdə baş verir. Xalq ərəb işğalçılarının ağır zülmü altında inləyir, onlardan vergi və xərac alınır, azadlıqları məhdudlaşdırılır, dini inancları zorla dəyişdirilir. Belə bir dövrdə Babək adlı bir qəhrəman meydana çıxır və xalqı bu istibdada qarşı ayağa qaldırır. Xürrəmilər hərəkatına başçılıq edən Babək, igid döyüşçüləri ilə birlikdə onillərlə xilafət qoşunlarına qarşı vuruşur, azadlıq uğrunda böyük savaşlar aparır.
Babəkin həyatını, onun xilafət qoşunları ilə mübarizəsini və son məğlubiyyətini əks etdirən film, yalnız bir tarixi hadisəni deyil, həm də xalqımızın qürur və şərəf mübarizəsini ekrana gətirir. Filmin ən təsirli səhnələrindən biri Babəkin ölüm səhnəsidir. Ərəb sərkərdəsi onun qarşısında diz çökəcəyini gözləsə də, Babək son ana qədər əyilmir, qürurla və mərdliklə ölümü qarşılayır. Bu, əsl qəhrəmanlıq nümunəsidir.
Aktyor Oyunu və Xarakterlər
Filmin baş rolunda Rasim Balayev çıxış edir və onun ifasında Babək obrazı möhtəşəm şəkildə canlandırılmışdır. Rasim Balayevin xarakterə verdiyi güc, ruh yüksəkliyi, döyüş səhnələrindəki qətiyyəti və emosional dərinliyi tamaşaçını heyran qoyur. O, Babəkin yalnız bir sərkərdə olmadığını, həm də xalqının azadlıq arzularının simvolu olduğunu ustalıqla göstərir.
Digər aktyorların da ifası olduqca peşəkardır. Hasan Məmmədov (Afşin), Həsənağa Turabov (Xəlifənin sərkərdəsi), Məmmədrza Şeyxzamanov (Zühak) və digər aktyorlar filmin dramatik təsirini artıran güclü rollar ifa edirlər. Onların hər biri öz obrazını dolğun və inandırıcı şəkildə təqdim edir.
Rejissorluq və Texniki Cəhətlər
Filmin rejissoru Eldar Quliyev bu möhtəşəm tarixi əsəri yaratmaq üçün böyük zəhmət çəkmişdir. Çəkilişlərdə istifadə olunan döyüş səhnələri, kütləvi qırğınlar və qala hücumları o dövr üçün çox təsirli və reallığa uyğun şəkildə təqdim olunmuşdur.
Filmin operatoru Leonid Kərimov möhtəşəm kadrlar təqdim edir. Dağlıq ərazilər, qədim qalalar və döyüş səhnələri yüksək operator ustalığı ilə lentə alınmışdır. Film boyu istifadə olunan geniş panoramlar və döyüş səhnələrindəki dinamik kadrlar tamaşaçını hadisələrin içinə çəkir.
Musiqi isə Azərbaycan kinematoqrafiyasının ən unudulmaz bəstəkarlarından biri olan Polad Bülbüloğlu tərəfindən yazılmışdır. Filmin musiqisi hadisələrin dramatizmini artırır, tamaşaçıya qəhrəmanlıq ruhunu hiss etdirir. Xüsusilə döyüş səhnələrində və Babəkin emosional anlarında musiqi çox təsirli bir atmosfer yaradır.
Filmin Tarixi və İdeoloji Əhəmiyyəti
"Babək" filmi sovet dövründə çəkilməsinə baxmayaraq, Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsini xatırladan bir əsər kimi qəbul edilirdi. Babək obrazı sadəcə tarixi bir şəxsiyyət kimi deyil, həm də azadlıq uğrunda canını verən bir qəhrəman kimi təqdim olunur.
Bu film uzun illər boyu Azərbaycan tamaşaçılarının qəlbində vətənpərvərlik hisslərini oyadıb, gənclərə azadlıq uğrunda mübarizənin əhəmiyyətini xatırladıb. Müstəqillik dövründə də bu film öz dəyərini itirməmiş, daha da böyük önəm qazanmışdır.
Filmin göstərdiyi tarixi faktlar da diqqətəlayiqdir. Babəkin rəhbərlik etdiyi Xürrəmilər hərəkatı 20 ildən çox davam etmiş, bu müddət ərzində xilafətin göndərdiyi saysız-hesabsız qoşunlar məğlub edilmişdir. Nəhayət, Babək satqınlıq nəticəsində əsir alınmış və ağır işgəncələrlə öldürülmüşdür.
Nəticə və Ümumi Qiymətləndirmə
"Babək" filmi Azərbaycan kinematoqrafiyasının ən parlaq incilərindən biridir. Bu film yalnız bir tarixi ekran əsəri deyil, həm də azərbaycanlıların milli ruhunun, mübarizə əzminin və qəhrəmanlıq ruhunun bir ifadəsidir. Güclü aktyor ifaları, peşəkar rejissorluq, təsirli musiqi və möhtəşəm döyüş səhnələri sayəsində bu film hələ də tamaşaçıları valeh edir.
Filmin əsas mesajı açıqdır: azadlıq və müstəqillik uğrunda mübarizə heç vaxt dayanmamalıdır! Babək öz canını bu yolda fəda etdi, lakin onun ruhu bu gün də azadlıqsevər insanların qəlbində yaşayır.
Bu baxımdan, "Babək" filmi sadəcə bir kino əsəri deyil, bir ideya və milli ruh manifestidir. Azərbaycanın tarixi və mədəni irsini yaşadan, tamaşaçılara milli şüur və qürur hissi aşılayan nadir filmlərdən biridir.
