Uşaqlıqda ev mənim üçün dörd divar deyildi. Mənim evim atamın səsi idi. Səhər tezdən otaqlara yayılan o tanış səs, günün necə keçəcəyinə işarə verirdi. Gözümü açmamışdan əvvəl eşitdiyim ilk səs onun asta-asta danışığı, bəzən sadəcə öskürəyi, bəzən bir fincan çay qarışdırarkən çıxardığı səs idi. Və bilirdim – ev buradadır, hər şey yerindədir.
Səsin izi ilə başlayan səhərlər
Səs gözəgörünməzdir, amma hiss olunur. Atamın səsi mənə özümlü məkanı tapdırdı. Hər səhər mətbəxdən gələn samovar səsinin arasında onun dərin, sakit "günaydın" kəliməsi evə İlahi bir sakitlik yayardı. Hər nəfəsində bir şevqat, bir tanış istilik vardı.
Atam danışanda az danışardı, amma hər kəliməsində şəxsiyyətinin ağırlığı hiss olunardı. Onun susduğu vaxtlarda da, ev söz deməzdi. Sanki ev onun səsiylə danışır, onun səsiylə dinləyirdi. Mənə onun tək bir öskürəyi bəs idi ki, "burdayam, qorxma" deyə.
Axşamlar evə qəytaran səs
Gecə dörd divarın arasında onun ayaq səslərini gözləyərdik. Döşməyə toxunan ayaqqabısının ağır ritmi həmin axşamı tamamlayardı. Qapının açılması, paltosunun asılması, sonra kəliməsiz bir "həzənli salam". Ana yemək bişirərdi, mən dərslərimi edərdim, amma o evə girəndə ev yenidən canlanardı.
"Qızım, yorulmadın ki?" – bəzən bu söz evin bütün küdurətini silib aparardı. O səsdə sədalarımın cavabı, qorunduğum, sevildiyim, şəfqətlə sarıldığım bir dünya vardı.
Musiqi yox, səsin özü musiqi idi
Atam tez-tez muğam dinləyərdi. Bülbül, Rəşid Behbudov, Sara Qədimova... Onun sevimli mahnısı "Sən gəlməz oldun" idi. Bunu dodaqaltı oxuyanda evin divarları da susub dinləyərdilər. O səs evin tənha otaqlarına can verərdi. Sən demə, evin musiqisi divarlarda deyiş, atamın səsində imiş.
Atam susanda ev də susurdu
Zaman dəyişdi. Hər şey yerində idi, amma o səs yox idi. Atam daha az danışırdı. Bədəni deyil, ruhu yorulmuşdu. Evin divarları, xalçaları, pəncərələri hələ də ordaydı, amma səs yoxsa, ev susurdu. Və o zaman anladım: ev səsdir, ev canlının varlığıdır. Atamın səsi evimin ritmi imiş.
Yaddaşda yaşayan səslər
Bu gün bəzən otaqda tək oturanda o səsi hələ də işitmiş kimi oluram. "Qızım, üzülmə, hər şey düzələcək". Beynimdə dolanır. Bəzən mən danışanda da onun tonu ilə danışıram. O səs mənim daxilimdən silinməyib, mənim ruhumun bir hissəsidir.
Evin təməli nədir?
Taxta, beton, kərpic? Xeyr. Mənim evimin təməli atamın səsidir. O səs ki, mənə varlığımı hiss etdirdi. Məni qorudu, məni sevdi. O səs indi yoxdur, amma onun xatirəsi mənim dərinliyimdə yaşayır.
Nəticə – Səssizliyin içindəki həyat
Həyat bəzən bizdən çox şey alır. Amma yaddaşda qalan səslər bizə yenidən can verir. Atamın səsi – evimin səsi idi. Və indi bu səs, ruhumun evində sakitcə yaşayır.
Bəlkə də hər şey dəyişəcək. Yeni evlər, yeni insanlarla dolacaq dünya. Amma bir fincan çay içərkən o səs yenidən içimdə dirçələcək. Və mən yenə deyəcəyəm – ev buradadır.
