Giriş
Hər bir insanın içində bir pəncərə var – bu pəncərə keçmişə deyil, gələcəyə açılır. Bu pəncərənin arxasında isə arzular dayanır. Arzu, insanın yalnız xəyal dünyasının məhsulu deyil, həm də onu yaşamağa, irəliləməyə, dəyişməyə və yaratmağa təşviq edən daxili bir enerjidir. Bəzən bir uşaq kimi sadə, bəzən bir filosof kimi dərin olan arzular, həyatımızın mənasını təşkil edən görünməz ipliklər kimidir. Bu məqalədə arzuların təbiəti, onların insan ruhuna təsiri, reallıqla münasibəti və gələcəyi necə formalaşdırdığı araşdırılacaq.
Arzunun Mənşəyi və Mahiyyəti
Arzu insanın ruhunda doğan və onu hərəkətə gətirən istəkdir. İnsan beyni daim gələcək haqda düşünür, plan qurur, imkanları qiymətləndirir. Bu zaman meydana çıxan hər bir fikir, ümid və niyyət arzunun formalaşmasına səbəb olur. Arzular sadəcə maddi istəklərlə məhdudlaşmır. İnsanın ruhani ehtiyacları, mənəvi yüksəliş arzuları, sevgiyə, azadlığa, anlamlı həyata olan yönəlimi də arzu çərçivəsindədir.
Arzunun yaranmasında bir neçə amil rol oynayır:
-
şəxsi təcrübə;
-
cəmiyyətin və ailənin təsiri;
-
dəyərlər sistemi;
-
estetik və mənəvi baxışlar;
-
bəzən isə təməl instinktlər və qorxular.
İnsanı arzulamağa vadar edən bu mexanizm eyni zamanda onun həyat enerjisini də müəyyən edir. Arzuları olmayan insan zamanla məqsədsiz, ruhsuz və depressiyaya meyilli hala gələ bilər.
Arzuların Ruh Sağlamlığına Təsiri
Arzular insan psixologiyasının mühüm komponentidir. Onlar ümid hissi yaradır, motivasiyanı artırır, həyatın mənalı olduğuna dair inamı gücləndirir. Psixoloqların fikrincə, insanın gələcəyə dair pozitiv arzularının olması onun emosional sabitliyinə, depressiya və anksiyete ilə mübarizəsinə böyük təsir göstərir.
Eyni zamanda, arzular insanın özünü tanıması və inkişafı üçün də vasitədir. Məsələn, bir insanın müəllim olmaq arzusu, onun paylaşmaq, öyrətmək və cəmiyyətə faydalı olmaq istəyindən doğur. Bu isə həmin insanın dəyərlərini və şəxsiyyətini ortaya qoyur. Arzular həm də bizə daxili suallar verir: "Niyə bu arzunu istəyirəm?", "Bu mənim üçün niyə vacibdir?", "Əldə etdikdə özümü necə hiss edəcəyəm?"
Bu sualların cavabını axtarmaq insanın özünü dərk etməsinə, həyatdakı yerini tapmasına kömək edir.
Arzularla Gerçəklik Arasında Körpü
Arzular və reallıq bəzən bir-birinə zidd görünə bilər. Arzular sonsuz və sərhədsizdir, reallıq isə məhdudiyyətlər və çətinliklərlə doludur. Buna baxmayaraq, insan inkişafı məhz bu iki sahə arasında tarazlıq yaratmaq bacarığında gizlidir. Reallığı inkar etmədən, amma arzuları da buraxmadan yaşamaq, irəliləmək və yaratmaq mümkündür.
Bu baxımdan, arzular iki funksiyanı yerinə yetirir:
-
İlhamverici rol – yeni ideyaların, layihələrin, kəşflərin başlanğıc nöqtəsi;
-
Strateji kompas – insanın qərarlarında, planlarında istiqamət verən daxili bələdçi.
Arzular reallıqla uyğunlaşdırıldıqda, onları həyata keçirmək üçün planlar qurulduqda və addımlar atıldıqda, artıq xəyal yox, məqsəd halına gəlir. Bu zaman həyat mənalı və dinamik olur.
Uşaqlıq Arzularından Gələcəyin Reallıqlarına
Uşaqlıq dövründə arzular daha təmiz, qorxusuz və sərhədsiz olur. Bir uşaq astronavt olmaq istəyir, başqa biri isə bir meşədə yaşayıb heyvanlara baxmaq. Bu arzular o qədər saf və güclüdür ki, onlar insanın həyat boyu içində qalır, bəzi hallarda isə həyat yolunu təyin edir.
Yetkinlik dövründə isə insan arzularını daha çox reallıqla ölçməyə başlayır. İmkanlar, məsuliyyətlər, sosial status, ailə və iqtisadi şərtlər arzuların formasını dəyişdirə bilər. Lakin bu o demək deyil ki, arzular unudulmalı və ya bastırılmalıdır. Əksinə, uşaqlıq arzularının içində gizlənən gerçək istəklər, dəyərlər və həyat missiyası araşdırılmalı və yenidən canlandırılmalıdır.
Arzuların Gələcəyi Formalaşdırmaq Gücü
Gələcək haqqında düşünərkən ən güclü motivasiya mənbəyimiz arzularımızdır. Bir həkimin xəstə insanlara kömək etmək arzusu gələcəyin tibb sistemini formalaşdıra bilər. Bir müəllimin uşaqları maarifləndirmək arzusu cəmiyyətin intellektual səviyyəsinə təsir göstərə bilər. Bir yazıçının içindən gələn ilham arzusu bəşəriyyətin yaddaşına dəyərli ədəbi nümunələr bəxş edə bilər.
Başqa sözlə, fərdi arzular cəmiyyətin və dünyanın gələcəyinə yön verə bilər. Bunun üçün vacib olan əsas şərtlər bunlardır:
-
Arzunu aydın şəkildə müəyyən etmək;
-
Onu həyata keçirmək üçün real planlar qurmaq;
-
Əzmlə çalışmaq və motivasiyanı qorumaq;
-
Çətinliklər qarşısında ruhdan düşməmək;
-
Arzunun sosial faydasını dərk etmək.
Nəticə: Pəncərədən Baxmaq və Addım Atmaq
Arzular – gələcəyə açılan pəncərədir, amma bu pəncərədən baxmaq yetərli deyil. O arzular üçün hərəkətə keçmək, plan qurmaq, kiçik addımlar atmaq lazımdır. Həyat arzularla başlayır, amma gerçəkləşmək üçün əməyə çevrilməlidir.
Unutmayaq ki, arzular bizi canlı saxlayır, ruhumuzu oyadır və gələcəyə inam verir. Hər səhər o pəncərəni açın və içinizdəki arzunu görməkdən çəkinməyin. Çünki hər bir böyük dəyişiklik, hər bir yeni başlanğıc, bir kiçik arzudan doğur.
Arzularım – mənim gələcəyə açılan pəncərəm.